Minstens 10 miljard bewoonbare planeten in onze melkweg

Nieuws | Op de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin (Texas) is bekendgemaakt dat er "minstens" honderd miljard planeten zijn in de melkweg waar ook ons zonnestelsel deel van uitmaakt. En volgens de sterrenkundigen zijn er daar minstens tien miljard bewoonbaar van voor de mens. Duizelingwekkende cijfers !

Door Pickx

Gepubliceerd op 16.01.12

2min

Op de winterbijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin (Texas) is bekendgemaakt dat er "minstens" honderd miljard planeten zijn in de melkweg waar ook ons zonnestelsel deel van uitmaakt. En volgens de sterrenkundigen zijn er daar minstens tien miljard bewoonbaar van voor de mens. Duizelingwekkende cijfers !

Miljarden melkwegstelsels

De schattingen van het aantal melkwegstelsels in ons heelal lopen van 100 tot 200 miljard. Een Duits team astronomen rekende met een supercomputer uit dat het er zelfs 500 miljard kunnen zijn. Daarvan kunnen we er nu ongeveer 3.000 ook echt zien met ruimtetelescopen.

Vanop aarde is dat een heel ander verhaal: we kunnen in het beste geval, met behulp van hulpmiddelen, ongeveer 8.500 sterren zien. Bij ideale omstandigheden en op de ideale plaats (de woestijn bijvoorbeeld) kan een ongetrainde kijker hooguit 2.500 sterren zien.

Topje van ijsberg

De ongeveer 700 exoplaneten (planeten die draaien om andere sterren dan de Zon) die de afgelopen jaren zijn ontdekt, onder andere met de Kepler-ruimtetelescoop, vormen slechts een piepklein topje van een reusachtige ijsberg. Het exoplanetennieuws is bijna niet bij te houden. De ene ontdekking is nog niet gepubliceerd, of de volgende wordt alweer gedaan.

Kleinste exoplaneet ontdekt

De Kepler-telescoop heeft trouwens zopas de drie kleinste exoplaneten ooit ontdekt. De kleinste is net zo groot als Mars. De drie planeten draaien allemaal om dezelfde ster heen: KOI-961, een rode dwerg met een diameter die zes maal kleiner is dan die van onze Zon. "Dit is het kleinste zonnestelsel dat we tot op heden gevonden hebben," vertelt onderzoeker John Johnson. "Het lijkt qua schaal meer op Jupiter en zijn manen dan op elk ander planetair systeem."

Tweelingzusje

De kans dat we op de kleine planeetjes leven gaan aantreffen, is te verwaarlozen. De planeten hebben minder dan twee dagen nodig om rond hun ster te draaien. Die korte omlooptijd wordt veroorzaakt door het feit dat ze heel dicht bij de ster staan. Ze zijn te heet om bewoonbaar te zijn, maar de boodschap is duidelijk: de ontdekking van een tweelingzusje van de aarde staat voor de deur.

Exoplaneten

De meeste van de ongeveer 700 tot nu gevonden exoplaneten lieten zich verschalken door het effect van de zwaartekrachtsinvloed van de planeet op de moederster te detecteren of door de planeet te betrappen op het moment dat zij voor haar ster langs beweegt en deze gedeeltelijk verduistert. Zo doken vooral planeten opdie ofwel zwaar zijn ofwel op kleine afstand om hun ster cirkelen (of allebei). Veel planeten vielen aldus uit de boot.

Met "gravitationele microlensing" - waarbij gebruik wordt gemaakt van het feit dat het zwaartekrachtsveld van een ster als een soort lens fungeert die het licht van een achtergrondster kan versterken - zijn planeten van sterk uiteenlopende massa's en ook op grotere afstanden van hun ster op te sporen.

Honderd miljard

En die honderd miljard planeten in het Melkwegstelsel ? Dat is een statistisch resultaat, gebaseerd op de toevallige ontdekking van drie planeten met behulp van de microlens-techniek. Daarbij verraadt een exoplaneet zijn bestaan door met zijn zwaartekracht het licht van een verre achtergrondster te versterken.

Veel superaardes

Volgens Arnaud Cassan van het Instituut voor Astrofysica in Parijs toonde het onderzoek aan dat er in ons Melkwegstelsel meer planeten zijn dan sterren: 1,6 planeet bij elke ster. Ook blijkt dat lichtere planeten, zoals de superaardes of de koele Neptunussen, talrijker zijn dan zwaardere.

Dubbelsterplaneten

In Austin is ook de ontdekking bekend gemaakt van twee nieuwe planeten die een baan beschrijven rond een dubbelster. Daaruit blijkt dat de dubbelsterplaneet Kepler-16b, die een paar maanden geleden werd ontdekt, geen uitzondering is.

Dubbelsterplaneten vormen een compleet nieuwe klasse, met uitzonderlijke eigenschappen. We kunnen ons dubbelsterplaneten moeilijk voorstellen. Het beste voorbeeld is er één uit de cinéma: de planeet Tatooine - de geboortewereld van Luke Skywalker uit Star Wars.

Volgens astrofysici zouden er in het dubbelstersysteem in principe twee leefbare zones kunnen zijn - gebieden waar planeten een zodanige temperatuur kunnen hebben dat er vloeibaar water kan bestaan én een stabiele baan kunnen volgen.