Mokele-mbembe, het monster van Congo

Nieuws | Het monster van Loch Ness kent iedereen, maar het is veel minder bekend dat er ook in Congo een gelijkaardig monster zou huizen. In de afgelegen regio ten noorden van Congo-Brazzaville, in de moerasssen van het stroomgebied van de Kongo, leeft de gigantische sauropode Mokele-mbembe. De meeste ooggetuigen beweren dat het monster roodbruin is en bedekt met gepantserde schubben. Het zou ongeveer 10 meter lang zijn en een zeer lange stevige nek hebben.

Door Pickx

Gepubliceerd op 03.01.12

3min

Het monster van Loch Ness kent iedereen, maar het is veel minder bekend dat er ook in Congo een gelijkaardig mysterieus wezen zou huizen. In de afgelegen regio ten noorden van Congo-Brazzaville, in de moerasssen van het stroomgebied van de Kongo, leeft de gigantische sauropode Mokele-mbembe. De meeste ooggetuigen beweren dat het monster roodbruin is en bedekt met gepantserde schubben. Het zou ongeveer 10 meter lang zijn en een zeer lange stevige nek hebben.

Half draak, half olifant

De verhalen doen al meer dan twee eeuwen de ronde. De pygmeeën fluisterden over wezens, half draak en half olifant, die plots uit het water opdoken. De eerste gedrukte vermelding van de enorme schijfvormige sporen van een dergelijk wezen verschenen in 1776 in een verhaal over Franse missionarissen in West-Centraal-Afrika. In de daaropvolgende twee eeuwen kwamen missionarissen, koloniale autoriteiten, jagers, onderzoekers en inboorlingen met verbazingwekkend consistente beschrijvingen van de dieren die verantwoordelijk werden verondersteld voor sporen van deze soort. Recente ooggetuigenverslagen zijn beperkt tot de moerassige en afgelegen Likouala streek van de Kongostroom.

Legende ?

Is dit de zoveelste legende die meer kijklustigen dan bewijsmateriaal verzamelt ? "Ik heb allerlei kaarten bekeken en de hele regio is blanco. Het is het einde van de wereld. Je krijgt het gevoel alsof een stukje van de prehistorie de tijd overleefd heeft", zegt bioloog Roy Mackal van de universiteit van Chicago aan BBC. In de jaren 80 leidde hij al een expeditie door het regenwoud van Congo op jacht naar het geheimzinnige wezen.

Groot reptiel

Mokele-mbembe vertoont veel gelijkenissen met het Schotse monster van Loch Ness. Zo zou het een groot reptielachtig wezen zijn met een lange nek en staart. Hoewel het dier een planteneter zou zijn, heeft het zich al agressief gedragen tegenover mensen. In sommige verhalen heeft het wezen zelfs een hoorn waarmee het olifanten doodt. Meer is niet nodig om nieuwsgierige wetenschappers te lokken.

Helfdhaftige verhalen

Al 50 missies op zoek naar Mokele-mbembe zijn vruchteloos afgelopen. Er zouden wel enkele afdrukken van de poten van het wezen gevonden zijn. En natuurlijk zijn er ook al wazige foto's en helfdhaftige verhalen opgedoken. "Ik zat in een boot op de rivier toen ik Mokele-mbembe zag", vertelt een ooggetuige. "Hij begon ons te achtervolgen en steeg op uit het water. We moesten weglopen of hij had ons gedood."

Expedities

In 1980 en 1981 leidde Roy P. Mackal, bioloog van de Universiteit van Chicago, twee expedities naar het gebied. De eerste in gezelschap van herpetoloog James H. Powell Jr., die verhalen over de mokele-mbembe had gehoord tijdens onderzoek naar krokodillen in West-Centraal-Afrika. Geen van de expedities leidde tot het zien van de dieren, hoewel Mackal en zijn metgezellen een aantal lokale ooggetuigen hebben geïnterviewd. Gezegd werd dat de zeer gevreesde wezens in de moerassen en rivieren leefden. Een groep pygmeeën zou er een hebben gedood bij het Tele-meer rond 1959.

Twijfel

Hoewel de Mackalexpedities er niet in slaagden het vrijwel ontoegankelijke Tele te bereiken, maakte een concurrerende groep, geleid door de Amerikaanse ingenieur Herman Regusters, de reis met succes. In een periode van twee of drie weken beweerden hij en zijn vrouw Kia Van Dusen dat enorme dieren met een lange nek verscheidene malen in zicht kwamen, zowel in het water als in de moerassige gebieden rond het meer. De Congolese overheidsbioloog Marcellin Agagna, die had deelgenomen aan Mackals tweede expeditie, kwam daar aan in de lente van 1982 en rapporteerde een enkele verschijning. Zowel Regusters als Agagna zeiden dat camera-problemen hun pogingen tot het verkrijgen van bewijsmateriaal hadden verhinderd. Vier volgende expedities, een Engelse, twee Japanse en een Nederlandse, leidden niet tot positief resultaat.

Niet overtuigend

Overtuigend klinkt het allemaal niet, maar volgens ontwikkelingswerker Paul Ohlin bestaat er bij de bevolging in de regio geen twijfel over dat Mokele-mbembe echt bestaat. "Mensen praten erover rond het kampvuur. Het is iets dat een realiteit is in hun alledaagse leven", zegt hij. "Ze hebben natuurlijk een andere kijk op de wereld dan u en ik." Toch vindt hij het belangrijk de vele meldingen van getuigen ernstig te nemen.

Mythe

"Er hangt zeker een mythe rond", zegt Adam Davies, een Britse wereldreiziger. "Maar als je hen vraagt of dit een echt wezen is, zijn ze verontwaardigd en komen ze op de proppen met fysieke beschrijvingen." Als wetenschappelijk argument wordt naar voor geschoven dat in het verleden wel meer dieren echt bleken te bestaan, hoewel ze door experts waren afgewezen. Als voorbeeld zou dan de okapi kunnen gelden. Pas in 1901 werd meer informatie over dat dier verzameld.

Afgelegen regenwoud

De regio ten noorden van Congo Brazzaville lijkt ideaal voor allerlei verborgen schatten. Liefst 80 procent van de streek is volgens de Congolese overheid nooit op een kaart vastgelegd. Het bestaat uit een dicht regenwoud, onderdeel van het op één na grootste regenwoud ter wereld. Als er ergens mysterieuze wezens bestaan, dan zou het wel eens hier kunnen zijn. Al kunnen we ons natuurlijk vragen stellen bij de motivatie van Congolezen die het bestaan van het dier promoten.

Toeristische stunt ?

Een toeristische stunt of een nieuwe diersoort? Het is zoals vaker een vraag die misschien nooit een antwoord zal krijgen. "Ik ben geïnteresseerd in het ontdekken van nieuwe diersoorten", zegt de intussen 86-jarige Mackal. "Ik denk dat Mokele-mbembe nog altijd bestaat. En er is er niet eentje, ze planten zich voort. Ik zou het graag nog willen meemaken als de dieren gevonden worden." Maar misschien hoeft dat niet te gebeuren, want het is de onzekerheid die voor de magie van een legende zorgt. Denk maar Loch Ness...