Gustaph over zijn Pride: “Er is veel aan het gebeuren, maar dat wil niet zeggen dat we er zijn”

Eerst en vooral, wat betekent queer zijn voor jou?

Gustaph: “Het is een specifieke point of view. We zijn nooit mainstream en kijken vanaf de zijlijn naar binnen, waardoor we een andere blik hebben. Vanuit dat perspectief durven we meer risico nemen dan als we in de mainstream zouden horen. Heel wat elementen die intussen mainstream zijn, komen wel uit de queer culture en daar mogen we fier op zijn.”

Hoe uit queerness zich in je werk?

Gustaph: “Hoe ouder ik word, hoe meer dat een prominente rol speelt in mijn werk. Een nummer als ‘Because Of You’ is daar een voorbeeld van, want de boodschap van die song is heel hard gelinkt aan een queer verhaal. Ik wil als artiest steeds meer iets bereiken. Alles wat we doen als queer artiesten heeft een politieke toets. Daar was ik vroeger wat bang van, maar nu ben ik er vooral trots op.”

Favoriete platen

‘Because Of You’ is geschreven samen met Jaouad Alloul. Hoe verliep die samenwerking?

Gustaph: “Vorig jaar zijn we samen beginnen schrijven omdat we op een aantal queer en Pride events gingen spelen. ‘Because Of You’ is een van de nummers die we toen hebben geschreven met de bedoeling om onszelf mee te vieren en mensen te bedanken die er waren voor ons. Het is heel snel verlopen, we hadden een heel goede klik. Ik denk dat de song in één namiddag af was. Ik had nooit gedacht dat het nummer ons hier zou brengen, het is fantastisch.”

Als je een artiest zou kunnen kiezen om samen een song mee te maken, wie zou je dan kiezen?

Gustaph: “Ik ben sinds mijn kindertijd een grote fan van Annie Lennox, zeker van haar solowerk. Haar plaat ‘Diva’ is een van mijn favoriete platen aller tijden. Ze heeft een ongelooflijk mooie en vrouwelijke manier van schrijven. Ze is vocaal ook zo straf. Met haar samenwerken zou een droom zijn! Kate Bush is ook zo’n icoon, ‘Hounds of love’ behoort zeker ook tot mijn favoriete platen. Ik ben meestal wel aangetrokken tot vrouwelijke songwriters, zoals Joni Mitchell, Stevie Nicks…”

Op het podium werd en word je bijgestaan door enkele sterke performers. Kende je hen al langer?

Gustaph: “Met PussCee West van House of West had ik al samengewerkt voor de Pride-videoclip van ‘Because Of You’, maar ik kende haar voordien niet persoonlijk. Ik had wel meteen een ongelooflijke klik met haar. De anderen op het podium, Sandrine (Van Handenhoven), Mo (Monique Harcum) en Chantal (Kashala), ken ik al meer dan 20 jaar. Dat zorgt ervoor dat ik me veilig voel, maar ook dat ik kan blijven lachen. Humor is belangrijk in onze vriendschap.”

“Ik kon mijn eigen visie delegeren, de leiding nemen en betrokken zijn bij alle aspecten, dus ook het visuele. De visual director voor het Eurovisiesongfestival was mijn eigen man, dus we konden nauw en coherent samenwerken. Dat was heel fijn.”

In die Pride-videoclip doen heel wat drag queens mee. Welke performers moeten we volgens jou leren kennen?

Gustaph: “In Vlaanderen doen we veel leuke dingen met de drag scene met performers als Lola McQueen, Krietjur en Angel 666. Hen heb ik leren kennen dankzij evenementen als Send In The Clowns in Antwerpen. Organisator Sam De Mol schitterde toen op het podium als Veronica Deneuve. Zo’n evenement kan ik aanraden, want het gaat over meer dan alleen drag. Het gaat ook over queer expressie.”

Rolmodellen

Op het Eurovisiesongfestival viel de vergelijking tussen jou en Boy George. Die is voor velen een groot rolmodel, maar wie zijn de queer rolmodellen die jou het meest geïnspireerd hebben?

Gustaph: “Boy George is een muziek- en stijlicoon, dus dat is een compliment voor me. Ik heb heel wat rolmodellen, maar er zijn er twee die er emotioneel toch uit springen. Sylvester, die vooral bekend is van ‘You Make Me Feel (Mighty Real)’, ‘Dance (Disco Heat)’ en ‘Do Ya Wanna Funk’, is de eerste. In 2006 of 2007 heb ik zijn biografie gelezen. Die heeft me van mijn sokken geblazen. Hij was een ongelooflijke grondlegger. Sylvester kwam uit de dragscene en zou zich vandaag waarschijnlijk als non-binair identificeren. Hij was zonder excuses zichzelf in een periode waarin dat niet voor de hand lag. Hij was een groot talent, vocaal of muzikaal. Hij heeft veel bereikt door zichzelf te zijn, in een tijd waarin dat gelijk stond aan commerciële zelfmoord. Hij is veel te jong aan aids bezweken. Ik raad iedereen aan om hem te ontdekken.”

“Mijn tweede rolmodel is George Michael. Ik ben opgegroeid in de jaren 80 met supersterren als Michael Jackson, Whitney Houston, Mariah Carey en Prince, maar George Michael was anders dan al de rest. Ik bondde met mijn moeder over zijn muziek. Hij was in het begin van zijn carrière nog niet uit de kast, maar het was wel al duidelijk dat hij queer was. In zijn teksten waren veel mooie, symbolische dingen verwerkt. Ik kan ‘Jesus to a Child’ nog steeds niet beluisteren zonder te wenen. Die song gaat over zijn geliefde – Anselmo Feleppa – die bezweken is aan aids in een periode waarin hij daar nog niet kon over praten als artiest. De tekst staat vol tedere verwijzingen. Door een incident met de politie is hij verplicht uit de kast gekomen, maar daarmee heeft hij zoveel gedaan voor jongen queer mannen. Met het nummer ‘Outside’ gaf hij er een soort “et alors”-draai aan. Dat was heel straf en authentiek. Eén keertje heb ik een tribute aan hem gebracht op de Gentse Feesten, maar op het einde was ik een wrak, dus het is daarbij gebleven.”

Zijn er specifieke queer films die een indruk op je hebben nagelaten?

Gustaph: “’The Color Purple’, van regisseur Steven Spielberg, is een van mijn favoriete films aller tijden. Daarin is ook duidelijk een queer verhaal aanwezig. Celie wordt verliefd op Shug Avery en ze krijgen een relatie. Later als tiener heb ik het boek gelezen en daarin is die relatie nog veel duidelijker, in de film wordt het vooral geïnsinueerd. ‘A Single Man’ met Colin Firth gaat terug naar de periode waarin gay zijn niet kon in het openbaar. Regisseur Tom Ford maakte er een stilistisch pareltje van. Het einde van de film is echt een tearjerker. ‘Milk’ met Sean Penn heeft me ook heel hard geraakt, zeker omdat die het activistische luik belicht.”

Ab Fab

En welke queer serie moeten we allemaal gezien hebben?

Gustaph: “Het ligt misschien voor de hand, maar ‘Pose’. In de serie is veel moeite gedaan om mensen uit de queer scene uit te lichten en de representatie van transpersonen is heel goed. De serie is gebaseerd op de documentaire ‘Paris is Burning’ (te vinden op VRT MAX). Sommigen vinden dat de serie iets te glamoureus is, maar dat is misschien net goed. Er zitten heel mooie elementen in de verhaallijnen. ‘Absolutely Fabulous’ is ook een goed voorbeeld, ik ken geen enkele queer persoon die ‘Ab Fab’ niet fantastisch vindt. Daarin is er geen enkele barrière, alles wordt te kakken gezet.”

Welke veranderingen zie je al en wat zou er nog beter kunnen wat representatie in de media betreft?

Gustaph: “Er is de laatste jaren veel aan het veranderen, maar dat wil niet zeggen dat we er al zijn. Wat ik belangrijk vind, is dat we met een positief verhaal meer diversiteit kunnen tonen. Er zijn zoveel verschillende manieren om je uit te drukken en het zou mooi zijn om die allemaal aan bod te laten komen en te vermenselijken. Soms heb ik het gevoel dat gebeurtenissen als Pride zorgen voor wat meer representatie, maar dat het de rest van het jaar nog pover blijft. Dat mag wel eens veranderen. De hele opzet van mijn performance en de beelden erbij is dat er geen uitleg nodig is, het is gewoon plezier. Die vanzelfsprekendheid missen we nog in de media. Maar dat is een proces waar tijd voor nodig is.”

Welk advies zou je geven aan jongeren die nog zoekende zijn?

Gustaph: “Doe alles op je eigen tempo. Voel je niet verplicht om stappen te zetten waar je nog niet klaar voor bent. En zoek een vertrouwenspersoon bij wie je je goed voelt en die je sowieso begrijpt. Bij mij was dat een vriendin die ik heel hard kon vertrouwen. En probeer van daaruit je eigen pad te zoeken. Het kan zijn dat je je vandaag op één manier voelt, maar dat je expressie over een jaar helemaal anders is. Daar is helemaal niets mis mee. Het gaat erom dat je jezelf kan zijn en je omringt met de juiste mensen. Dan zal het pad niet moeilijk zijn. En als die mensen er nog niet zijn: wacht. De juiste mensen komen wel naar je toe. Over zo’n chosen family gaat ‘Because Of You’ voor een deel ook. Omdat we als queer personen aan de zijlijn staan, moeten we actiever op zoek naar mensen die hetzelfde meemaken als wij. Maar zo kunnen we ook heel snel banden smeden met elkaar.”

Gustaph treedt deze zomer overal in Vlaanderen op met de Parkies, sluit Antwerp Pride af op 13 augustus en speelt op de Gentse Feesten, het Milkshake Festival in Amsterdam en tal van buitenlandse Pride events.