On this day: Bjarne Riis ziet het levenslicht

Sport | Op 3 april 1964 zag Bjarne Lykkegård Riis het levenslicht. De Deense wielrenner en ploegleider zou niet onbesproken door het leven gaan. Een portret.

Door Pickx

Gepubliceerd op 03.04.20

2min

In zijn geboortestad, het nietige Deense Herning, verrichte Bjarne Riis zijn eerste pedaalstoten als wielrenner. In 1986, op 22-jarige leeftijd, maakte hij zijn debuut als prof bij het eerder bescheiden Roland-team. Maar Riis begon aan een gestage opmars en zou uiteindelijk een mooi palmares bijeen fietsen. Alleen werd hij zijn carrière lang achtervolgd door dopinginsinuaties, die hij uiteindelijk jaren later ook zou toegeven. Ook zijn na-carrière als ploegleider zou doorkruist worden door dopingschandalen.

Trage start

In zijn debuutjaren als prof scheerde Riis niet meteen hoge toppen. Het was wachten tot 1988, toen voormalig Tourwinnaar Laurent Fignon een beroep op zijn diensten wou doen om de Tour de la Communauté Européenne - een soort mini-Tour in die tijd - op zijn palmares bij te schrijven. Riis maakte de overgang naar Fignons Système U-ploeg en fungeerde als zijn meesterknecht de jaren nadien. In 1989 hielp de Deen Fignon aan de Giro-eindwinst en pikte hij ook zijn eerste professionele overwinning mee in de negende rit van die Ronde van Italië.

Voor zijn grote doorbraak was het echter wachten tot 1993. Dat jaar won De Adelaar van Herning opnieuw een etappe in de Giro, maar toonde hij zich ook op het allerhoogste niveau in de Tour de France. Hij won er een etappe en sleepte een vijfde plaats in het eindklassement uit de brand. Een jaar later voegde hij daar een derde plaats aan toe, als eerste Deen ooit op een Tourpodium.

Tour 1996 als hoogtepunt

In 1996 maakte Riis de overstap naar het Duitse Team Telekom. Onder meer dankzij een overwinning in de ingekorte negende etappe naar Sestriere, sleepte Riis de eindoverwinning in de Tour van 1996 in de wacht, voor zijn jonge ploeggenoot Jan Ullrich. Op die manier bracht de Deen de heerschappij van Miguel Indurain ten einde, die de voorbije vijf Tours op zijn conto had geschreven.

Het jaar nadien moest Riis als grote Tourfavoriet de duimen leggen voor zijn ploegmaat Ullrich. Datzelfde jaar trok hij wel aan het langste eind in de Amstel Gold Race, met een verbluffende solo in de gietende regen.

De carrière van Riis kwam op een ongelukkige manier ten einde toen hij op weg naar de start van de tweede etappe van de Ronde van Zwitserland in 1999 ten val kwam. De blessures aan zijn elleboog en knie dwongen hem om in de lente van 2000 zijn fiets aan de wilgen te hangen.

Doping

Doorheen zijn carrière hing er echter voortdurend een zweem van dopinggebruik rond de prestaties van Riis. Hij kreeg zelfs de bijnaam monsieur 60%, omwille van zijn kunstmatig hoge hematocrietgehalte. Volgens de overlevering zou hij' s nachts enkele malen uit zijn bed gelicht moeten worden, zodat hij niet zou overlijden aan een hartstilstand.

Na jaren van ontkenning, bevestigde Riis de geruchten in 2007, nadat eerder Telekom-ploegmaats Erik Zabel, Rolf Aldag en Brian Holm al hetzelfde hadden gedaan. Riis verloor in eerste instantie zijn Tour-overwinning, maar werd later toch teruggezet als winnaar, zij het met een sterretje achter zijn naam.

Succesvolle teammanager

Ondertussen had De Adelaar van Herning echter een succesvolle na-carrière opgestart als teammanager van het Deense Team CSC. Hij loodste onder meer Ivan Basso naar de eindzege in de Giro in 2006, won twee maal de Tour (Carlos Sastre in 20008 en Andy Schleck in 2010) en bezorgde Alberto Contador de eindzege in de Vuelta in 2012.

Maar opnieuw staken dopinggeruchten de kop op. Volgens dopingzondaar Tyler Hamilton moedigde Riis zelfs expliciet dopinggebruik aan in het team. En ook Ivan Basso kwam in opspraak omwille van zijn betrokkenheid in Operacion Puerto.

Toen de excentrieke Rus Oleg Tinkov in 2013 het team overnam van Riis, was Riis' verhaal snel uitgespeeld. In 2015 werd hij op straat gezet, maar de wielermicrobe bleef kietelen. Begin dit jaar maakte de 56-jarige Deen een comeback als ploegmanager bij het bescheiden Worldtour-team NTT, met onder meer werelduurrecordhouder Victor Campenaerts onder zijn hoede.