On this day: Andrei Kivilev overlijdt aan de gevolgen van zware valpartij

12 maart is en blijft een zwarte dag voor de koerswereld. Op die dag in 2003 moest het peloton in Parijs-Nice afscheid nemen van één van hun collega’s. Daags voordien, tijdens de tweede etappe van de 'Koers naar de Zon', kwam Andrei Kivilev op onfortuinlijke wijze ten val. Kivilev, die op het moment van het ongeluk geen helm droeg, liep een zwaar schedeltrauma op en overleed een dag later.

De goede vriend van Alexander Vinokoerov begon in 1998 aan zijn profcarrière bij Festina. Via AG2R belandde hij in 2001 bij Cofidis, waar hij hoge toppen scheerde. Hij won er datzelfde jaar het eindklassement in de Route du Sud en de bergrit naar Chamrousse in de Dauphiné Libéré.

Later dat jaar liet hij zich ook opmerken in de Ronde van Frankrijk. Tijdens de uitgeregende achtste etappe van Colmar naar Pontarlier maakte de Kazachse klimmer deel uit van de kopgroep, die maar liefst 35 minuten pakte op het peloton. Zo kreeg de toen 27-jarige Kivilev, die al op serieuze achterstand stond, tegen alle verwachtingen in een goede uitgangspositie te pakken. Uiteindelijk zou hij net naast het podium vallen, met een vierde plaats in de eindrangschikking.

Die vierde plaats kreeg later nog een staartje, toen Kivilevs zoon Léonard, die op het moment van het overlijden van zijn vader amper zes maanden oud was, in 2014 in een open brief gericht aan Tourbaas Christian Prudhomme vroeg om de Tourzege van 2001 postuum toe te kennen aan zijn vader. Lance Armstrong was namelijk net zijn zeven Tourzeges kwijtgespeeld, nadat duidelijk werd dat hij zich al die seizoenen gedopeerd had.

Volgens de toen 11-jarige Léonard mocht Kivilev die eindzege claimen, omdat hij, in tegenstelling tot de top 3 in de eindafrekening - Lance Armstrong, Jan Ulrich en Joseba Beloki - nooit betrapt werd op het gebruik van doping.

Prudhomme besloot echter niet op de vraag in te gaan en tot op de dag van vandaag blijft de erelijst in 2001 officieel dus blanco.

 Het tragische overlijden van Kivilev luidde echter ook een nieuw tijdperk in het wegwielrennen in. Op het moment van zijn val droeg de Kazachse renner namelijk niet meer dan een petje. Van een helmplicht was dan ook nog helemaal geen sprake. Enkel in België waren profrenners op dat moment reeds verplicht om een valhelm te dragen.

De internationale wielerunie UCI maakte van het ongeluk met Kivilev gebruik om een algemene helmplicht in te voeren. Vanaf dat moment moest elke renner tijdens de wedstrijd te allen tijde een helm dragen.

Toch kon dat niet voorkomen dat er de voorbije jaren nog een aantal dodelijke ongevallen te betreuren vielen. Denken we maar aan Wouter Weylandt, die in 2011 tijdens de Ronde van Italië ten val kwam en overleed aan de gevolgen van een schedelbreuk. Of meer recent nog de beloftevolle Bjorg Lambrecht, die vorig jaar overleed aan de gevolgen van een valpartij in de Ronde van Polen.