‘Fargo’: waarom het vijfde seizoen terugkeert naar de glorieuze roots

Doordachte, onvoorspelbare wendingen, een beklijvend sfeertje, meesterlijke dialogen, een meeslepend plot met fabelachtige opbouw die uitmondt in een gigantische climax en acteerprestaties om duimen en vingers bij af te likken: wie niet ziet waarom ‘Fargo’ bij de beste tv-series van het afgelopen decennium wordt gerekend, moet wel stekeblind zijn.

Na drie seizoenen van de anthologieserie met een sinister gevoel voor humor, die zich grotendeels afspeelden in de magistrale sneeuwlandschappen van de noordelijke Amerikaanse staat Minnesota, leek er sleet te komen op de succesformule. Terwijl de afleveringen van seizoenen 1, 2 en 3 vlotjes een score van meer dan 8 op 10 haalden op filmsite IMDb – met uitschieters tot 9,4 in het tweede seizoen – bleef die score voor de afleveringen van het vierde seizoen steevast onder de 8. Waren publiek en critici uitgekeken op de reeks? Of hadden de voorgaande seizoenen de lat te hoog gelegd?

Feit is dat Noah Hawley, het brein achter het succes van ‘Fargo’, de boodschap begrepen had. Zijn kindje was te ver afgedreven van wat het oorspronkelijk was. De vele hoofdpersonages in het vierde seizoen – liefst 23 – resulteerden in een complex plot over twee rivaliserende misdaadsyndicaten in de jaren 50. Ook bij de critici was de lof deze keer minder unaniem: “‘Fargo’ is altijd meer een triomf van stijl dan van inhoud geweest, maar in seizoen 4 is de discrepantie groter dan ooit”, aldus het Britse dagblad The Independent, dat onder andere de “onophoudelijke monologen” hekelde. “Er gebeurt gewoon te veel en er is te weinig interessant. Hoewel het geweld heerlijk stijlvol is, weet de plotlijn van de bendeoorlogen maar moeilijk te boeien. Bredere thema’s over onderdrukking, vooroordelen en het verleden van Amerika worden niet met genoeg diepgang of subtiliteit gepresenteerd.”

“‘Fargo’ is nog steeds slimmer en gelikter dan de meeste misdaaddrama's. Maar voor zij die de serie zichzelf al twee keer met groot succes hebben zien heruitvinden, voelt dit misschien als een herhaling te veel”, concludeerde de krant.

In een uitgebreid interview met GQ verdedigde Hawley het vierde seizoen. Op de vraag of hij vindt dat het seizoen ondergewaardeerd is, antwoordde hij: “Ik denk dat seizoen vier net zo meeslepend is als de andere seizoenen.” De oorzaak van de mindere ontvangst zoekt hij in de timing van uitzending: “De show zou in april van 2020 in première gaan, maar de opnames werden stilgelegd door de pandemie en konden pas in augustus hervatten. Intussen vierde in de VS de BlackLivesMatter-beweging hoogtij. Als het vierde seizoen in april was uitgezonden, kon het meesurfen op die trend. Rond die tijd sneden tal van series en films dat onderwerp aan. In plaats van aan het begin van die trend te staan, verscheen het vierde seizoen van ‘Fargo’ pas aan het eind van die trend. Tegen dan was het publiek dat thema misschien wat moe.”

Voor seizoen vijf greep Hawley terug naar de bouwstenen die de reeks groot maakten: een kleinschalig, maar zinderend misdaadverhaal vol spanning en misverstanden, dreiging en geklungel, huurmoordenaars en karikaturen in een Amerikaanse midwesternsetting, met dat zwartkomisch sausje dat zo typerend is voor het werk van Joel en Ethan Coen. Die formule leverde de reeks in het verleden zes Emmy Awards en drie Golden Globes op.

Elk seizoen van ‘Fargo’ volgt de levenswandel van criminelen die botsen met gewone burgers. Het vijfde seizoen neemt ons mee naar het Minnesota van 2019. Het verhaal zal Coen-fans bekend in de oren klinken: een schijnbaar doodgewone huisvrouw, Dorothy “Dot” Lyon, wordt in haar huis achtervolgd door twee gemaskerde indringers. Ze verdedigt zich kranig en slaagt erin te ontsnappen uit de klauwen van haar ontvoerders. Ze vlucht naar een nabijgelegen benzinestation, doodt een van de gangsters en redt het leven van hulpsheriff Will Farr.

Dan neemt het verhaal een vreemde wending – zoals het ‘Fargo’ betaamt: Dot keert terug naar huis, begint doodleuk ontbijt te maken en beweert dat ze nooit ontvoerd is, ondanks al het bewijs van het tegendeel. Een briljante twist die meteen allerlei vragen oproept.

Het helpt dat de serie terugkeert naar de Upper Midwest nadat we vorig seizoen enige tijd in Kansas City hebben doorgebracht; we zijn terug bij de bakermat van de reeks, in Minnesota. Het Midwesten van 2019 is een verbitterde plek, waar milities wapens opslaan en slaapkamers van politieagenten zijn versierd met ‘Don't Tread On Me’-posters. Als vanouds kalibreert Hawley momenten van woede en duisternis met gitzwarte humor, die de spanning eerder accentueert dan wegneemt.

De cast bevat een heleboel ronkende namen. Zo wordt Dot vertolkt door Juno Temple (‘Ted Lasso’), Roy door Jon Hamm (‘Mad Men’) en Gator door Joe Keery (‘Stranger Things’). In de rol van Wayne zien we David Rysdahl (‘Oppenheimer’) en schoonmoeder Lorraine krijgt gestalte door Jennifer Jason Leigh (‘The Hateful Eight’).

De ingreep van Hawley pakte overigens goed uit, want de eerste zes afleveringen van het nieuwe seizoen kregen op IMDb allemaal een score van meer dan 8 op 10. Back to normal.

Bekijk ‘Fargo’ vanavond om 22u35 op VRT Canvas of waar je ook bent via Pickx.be of de Pickx-app. Het vijfde seizoen van ‘Fargo’ is beschikbaar op de exclusieve zender Pickx+ (zender 13). Ontdek het volledige aanbod van Pickx+!