De European Film Awards, vanavond live op Pickx+

‘Close’, van onze landgenoot Lukas Dhont, was vorig jaar met 5 stuks de meest genomineerde film van de ceremonie, maar het was uiteindelijk ‘Triangle of Sadness’ van Ruben Östlund (hij won ook de Gouden Palm in Cannes) die de meeste prijzen won, namelijk 4, waaronder die voor de Beste Europese Film. De vraag is of daar dit jaar een film over kan gaan.

Vijf films maken kans op de hoofdprijs dit jaar, en er is nog geen sprake van een uitgesproken favoriet. Drie van de films dongen dit jaar mee naar de Gouden Palm: ‘Kuolleet lehdet’ (‘Fallen Leaves’ in het Engels), ‘The Zone of Interest’ en ‘Anatomie d’une chute’ (die de Gouden Palm ook won). De twee andere zijn ‘Zielona Granica’ (‘Green Border’) en ‘Io Capitano’ (‘Me Captain’), films die op het Filmfestival van Venetië werden voorgesteld en daar in de prijzen vielen.

The Zone of Interest

De eerste kanshebber voor de hoofdprijs in Berlijn is het holocaustdrama ‘The Zone of Interest’. Tien jaar na het succes van ‘Under the Skin’, is filmmaker Jonathan Glazer terug met opnieuw een beklijvende en ontwrichtende film. ‘The Zone of Interest’ is gebaseerd op de gelijknamige roman uit 2014 van Martin Amis en gaat over Rudolf Höss (een rol voor Christian Friedel), commandant van het concentratiekamp Auschwitz. Samen met zijn vrouw Hedwige (Sandra Hüller) bouwt hij een gedroomd banaal leven op in een mooi huis met een paradijselijke tuin vlak naast het concentratiekamp. De onnoemelijke horror die zich er dagelijks afspeelt staat in schel contrast met het bijna normale leven van de familie die net buiten de muren van de hel woont.

Dit ijzingwekkende en gedurfde portret won in Cannes al de Grand Prix en de FIPRESCI-prijs dit jaar. ‘The Zone of Interest’ dingt ook mee naar de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film. In Berlijn zijn Sandra Hüller en Christian Friedel ook genomineerd voor de prijzen voor Beste Acteur en Actrice.

Anatomie d’une chute

En Sandra Hüller krijgt concurrentie van zichzelf, want ze speelt ook een van de hoofdrollen in de film ‘Anatomie d’une chute’. In dit rechtbankdrama van de Franse regisseur Justine Triet speelt Hüller de rol van Sandra Voyter, een schrijfster die haar onschuld probeert te bewijzen nadat haar echtgenoot Samuel dood gevonden wordt in de sneeuw voor hun chalet in de Alpen. Gedurende de rechtszaak wordt hun relatie duchtig gedissecteerd. Hoe meer getuigenissen we horen, hoe meer we leren over de omstandigheden rond de dood van Samuel, maar ook over de moeilijke relatie die ze hadden. Deze film won in Cannes de Gouden Palm, de Queer Palm én de Palm Dog Award (die laatste is een alternatieve filmprijs voor de beste acteerprestatie van een hond).

Io Capitano

Nog een grote kanshebber is het krachtige migratiedrama ‘Io Capitano’, de nieuwe film van Matteo Garrone (‘Gomorrah’, ‘Dogman’). De speelfilm van de Italiaanse regisseur vertelt het verhaal van de ongelooflijke odyssee van twee jonge Senegalezen op weg naar Italië. Seydou Sarr speelt de rol van Seydou, een jonge Senegalees die zich met zijn neef Moussa (Moustapha Fall) al enkele maanden voorbereidt op een lange reis naar Europa. Ze moeten eerst verschillende Afrikaanse landen doorkruisen, waar de politieke situatie niet altijd stabiel is. Dan volgt er nog de levensgevaarlijke oversteek van de Middellandse Zee.

Vier jaar na zijn bewerking van 'Pinocchio' keert Matteo Garrone terug met een onderwerp waar we hem niet meteen mee zouden associeren: migratie. De regisseur wilde naar eigen zeggen een stem geven aan diegenen die er geen hebben, door een film te maken die gebaseerd is op authentieke getuigenissen van bootmigranten. Garrone won in Venetië de Gouden Leeuw voor de beste regie en Seydou Sarr won de prijs voor de beste nieuwe acteur. De film werd in dertien weken gedraaid met niet-professionele acteurs.

Kuolleet lehdet

De Finse filmmaker Aki Kaurismäki levert met ‘Kuolleet lehdet’, ofwel ‘Fallen Leaves’, al zijn twintigste film af, de vierde kanshebber op de prijs voor de Beste Europese Film van 2023. De film vertelt het verhaal van twee personen die op zoek zijn naar liefde en elkaar toevallig ’s nachts tegenkomen in de straten van Helsinki. Om samen een leven op te bouwen, moeten ze echter heel wat obstakels weten te overwinnen. De film geldt als het vervolg op Kaurismäki’s ‘Työläisitrilogia’, ofwel de ‘Arbeiderstrilogie’, die telkens eerder marginale personen volgt wiens handelingen en levens nauwgezet in beeld worden gebracht. ‘Kuolleet lehdet’ was goed voor de Juryprijs in Cannes.

Zielona Granica

De laatste genomineerde is ‘Zielona Granica’, ofwel ‘Green Border’. Dertig jaar na het meesterwerk ‘Europa Europa’ komt Agniszka Holland opnieuw op de proppen met een film die onze ogen moet openen over een Europese crisis. De film gaat over vluchtelingen die van Wit-Rusland naar Polen trekken via de zogenaamde “groene grens”, een enorm stuk bos dat de twee landen scheidt en in principe de grens van de Europese Unie vormt. De vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika komen ongewild terecht in een geopolitiek conflict, veroorzaakt door de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko, die eind 2021 van leer trok tegen de sancties van de EU. Die moedigde de vluchtelingen aan om door de groene grens te trekken, in de hoop zo de EU te destabiliseren.

Agniszka Holland is in de film kritisch voor de Polen en hun regering, en kreeg van hen dus ook de wind van voren bij de release. De Poolse minister van Justitie vergeleek ‘Zielona Granica’ met de propagandafilms van de nazi’s. Op het Filmfestival van Venetië was de reactie heel wat positiever. Daar won Holland maar liefst zeven prijzen, waaronder de Speciale Juryprijs.

De European Film Awards zijn vanavond vanaf 19u30 live te volgen op de exclusieve zender Pickx+ (zender 13). Ontdek het volledige aanbod van Pickx+!