'Perfect Days': Wim Wenders grijpt terug naar zijn hoogdagen

Wim Wenders werd geboren in Düsseldorf in 1945 en groeide op in een land dat gebukt ging onder de nasleep en schaamte na de Tweede Wereldoorlog. Hij studeerde geneeskunde en filosofie, voor hij in 1966 naar Parijs verhuisde om er te leren schilderen. In Parijs leerde hij zijn nieuwe liefde kennen: cinema. Toen hij in 1967 terugkeerde naar Duitsland, schreef hij zich in in de pas opgerichte University of Television and Film Munich. Nadat hij daar afstudeerde in 1971 vertaalde hij zijn ervaringen in het ontwortelde Duitsland in films als ‘Alice in der Städten’ (1974), ‘Falsche Bewegung’ (1975) en ‘Im Lauf der Zeit’ (1976). Drie roadmovies waarin de personages onder andere proberen om zich te vereenzelvigen met de geschiedenis van hun land en de onwil van de vorige generaties om te praten over het verleden.

Met zijn eerste films bestudeerde Wenders niet alleen het naoorlogse Duitsland, maar ook de filmkunst zelf. Hij speelde met het idee dat de werkelijkheid nooit helemaal correct gevat kon worden in film. Vooral in Hollywoodfilms werd de wereld volgens hem “vervalst”. Dat kaartte hij aan in films als ‘Der amerikanische Freund’ (1977) en ‘Der Stand der Dinge’ (1982). Die laatste film, over een filmploeg die moet wachten op nieuwe financiering, was een reactie op het feit dat Wenders een film probeerde te draaien met Francis Ford Coppola (‘Apocalypse Now’, ‘The Godfather’). De twee cineasten kregen ruzie over geld, waardoor hun film heel wat vertraging opliep. In 1982 verscheen de film dan toch onder de naam ‘Hammett’.

Het bekendste werk van Wenders is nog steeds ‘Paris, Texas’ (1984). Daarin keert Wenders terug naar het genre van de roadmovie door twee vervreemde broers te portretteren die van Texas naar Los Angeles en terug reizen. Travis (Harry Dean Stanton) is zijn geheugen kwijt en kan niet spreken, Walt (Dean Stockwell) heeft zijn zoon Hunter geadopteerd en wil zijn getormenteerde broer helpen. Wenders won op het Filmfestival van Cannes de Palme d’Or, de FIPRESCI-prijs én de prijs van de Oecumenische jury, naast een BAFTA voor beste regie en meerdere andere filmprijzen.

‘Paris, Texas’ zorgde enigszins voor een ommekeer in het werk van Wenders. Na die internationaal gelauwerde prent legde hij zijn focus niet meer op de beperkingen van film in het weergeven van de werkelijkheid, maar wilde hij met zijn werk net zo goed mogelijk de authentieke werkelijkheid proberen te vatten. Dat zie je onder ander andere in films als ‘Der Himmel über Berlin’ (1987), ‘Bis ans Ende der Welt’ (1991) en ‘In weiter Ferne, so nah!’ (1993).

Een andere passie die Wenders in die periode ontwikkelde, was die voor de muziekdocumentaire. Een belangrijk werk uit zijn oeuvre is de documentaire ‘Buena Vista Social Club’ (1999). Ry Cooder, die onder andere de muziek schreef voor ‘Paris, Texas’, trok naar Cuba om er enkele legendarische Cubaanse muzikanten samen te brengen en samen met hen een album op te nemen. Wenders volgde het hele proces met zijn camera. Het album ‘Buena Vista Social Club’ is nog steeds een must have voor elke fan van Latin en wereldmuziek, vooral het nummer ‘Chan Chan’ geniet veel bekendheid.

Eerder dit jaar werd op het Filmfestival van Cannes Wenders’ documentaire ‘Anselm’ uitgebracht, over de hedendaagse kunstenaar Anselm Kiefer en de samensmeling tussen film en schilderkunst. Op hetzelfde festival werd ook ‘Perfect Days’ vertoond, zijn eerste fictiefilm sinds ‘Submergence’ in 2017 uitkwam.

Voor ‘Perfect Days’ trok Wenders naar Tokio, waar hij het leven van een eenvoudige toiletreiniger op leeftijd in beeld brengt, fijnbesnaard vertolkt door Kôji Yakusho. De film wordt omschreven als een ode aan het alledaagse, en in tegenstelling tot de soms iets te opvallende artistieke flair van vorige films van Wenders, houdt de cineast het deze keer eerder sober. Zo grijpt hij terug naar de films uit zijn hoogdagen in de jaren 80 en 90.

‘Perfect Days’ is vanaf vandaag te zien in de cinema.