‘Mortdecai’, hoe auteur en hoofdpersonage een en dezelfde zijn

Tussen 1972 en 1978 bracht Kyril Bonfiglioli vier boeken uit over Charlie Mortdecai, een louche kunstverkoper (lees: heler) en excentriekeling met een zeer herkenbare snor, die in allerlei bizarre, spannende en hilarische avonturen verwikkeld raakt. Na de dood van Bonfiglioli in 1985 verschenen postuum nog een vijfde boek dat hij nooit zelf kon afwerken en een collectie kortverhalen over het personage, samengesteld door de tweede echtgenote van de auteur. De boeken, lichtvoetig en zeer populair, zijn intussen tot een cultstatus verheven.

Het duurde tot 2015 eer we een verfilming te zien kregen. In ‘Mortdecai’ hervertellen scenarist Eric Aronson (‘On the Line’) en regisseur David Koepp (‘Secret Window’, ‘Ghost Town’) het verhaal van het allereerste boek over het personage: ‘Don’t Point that Thing at Me’. Johnny Depp kroop in de huid van Charlie Mortdecai, een kunstheler en oplichter, andere rollen waren voor Ewan McGregor, Gwyneth Paltrow en Paul Bettany.

In de film vraagt inspecteur Alistair Martland (McGregor), die al jaren een boontje heeft voor de vrouw van Charlie, Johanna (Paltrow), of Charlie hem kan helpen. Er is op spectaculaire wijze een erg waardevol schilderij van Francisco Goya gestolen, Mortdecai en zijn hulpje Jock (Bettany) - die altijd kop van jut is - hebben contacten bij de ondergrondse kunsthandel die van onschatbare waarde kunnen zijn. Martland belooft hem rijkelijk te betalen en Charlie heeft heel wat schulden, dus hij stemt in. Wat volgt is een globetrottend avontuur vol verraad en misverstanden.

Bonfiglioli had, voor hij zich op literatuur stortte, zelf ook een dubieus verleden in de kunstwereld. Nadat hij even in het Engelse leger had gediend vlak na de Tweede Wereldoorlog, ging hij literatuur studeren aan de Universiteit van Oxford, waar hij naast een liefde voor zeldzame kunst en antiek ook een reputatie als gehaaide, maar charmante oplichter kreeg. Zo zou hij een lokale galerij ervan overtuigd hebben dat ze een nagemaakt schilderij van Tintoretto hangen hadden. Hij wilde het stuk wel overkopen voor veertig pond. Later verkocht hij het schilderij door voor twee miljoen pond, waarmee hij prompt twee Rolls-Royces kocht.

“Ik hou van kunst, geld, vunzige grappen en drank.” Zo omschrijft Mortdecai zichzelf in de boeken. Dat doet denken aan hoe Bonfiglioli zichzelf beschrijft. “Ik ben op elk vlak sober, behalve wat drank, eten, tabak en gepraat betreft”, pende hij neer. Margaret, de tweede vrouw van de auteur (de eerste overleed op jonge leeftijd), zei dat het personage Mortdecai “alle meest aandoenlijke karakteristieken van de auteur miste, maar wel een overdreven vorm van zijn grootste zonden meekreeg.” De gelijkenissen tussen Bonfiglioli en Mortdecai zijn legio, maar toch ontkende de auteur bij elke mogelijke gelegenheid dat het personage op hem gebaseerd was.

“Dit is geen autobiografische roman; dit verhaal gaat over een andere gezette, losbandige, immorele kunsthandelaar van middelbare leeftijd.” Dat was te lezen in het voorwoord van ‘Don’t Point that Thing at Me’. En in ‘After You With the Pistol’, het tweede boek in de reeks, staat geschreven: “Enige gelijkenissen met echte personen of lijken is zowel accidenteel als wansmakelijk.” Stellige ontkenningen dus, maar telkens ook met het vleugje ironische humor waar Bonfiglioli om bekend stond. Zo ernstig moeten we die ontkenningen dus niet nemen.

In de film staat het personage in elk geval verder af van zijn bedenker dan in de boeken. De Mortdecai van Johnny Depp is een pak minder intelligent en gevat. Terwijl die in de boeken een soort James Bond is, is die in de film meer Austin Powers, een poging om het personage bereikbaarder en nog humoristischer te maken. Of die opzet geslaagd is, kan je vanavond zelf ondervinden.

‘Mortdecai’ is op zaterdag om 20u40 te zien op de exclusieve zender Pickx+ (zender 13). Ontdek het volledige aanbod van Pickx+!