Mike Nichols: een van de meest bekroonde regisseurs en toch weinig bekend

Mike Nichols werd op 6 november 1931 geboren als Michael Igor Peschkowsky, in Berlijn. Zijn ouders waren van Russisch-Joodse komaf, maar namen door het toenemende antisemitisme in Duitsland de benen naar New York. Daar veranderde de familie de naam in Nichols en maakte Mike in de jaren 50 naam als comedian en vervolgens theaterregisseur, op Broadway was hij dan al een gewaardeerde naam.

Maar zijn carrière nam pas echt een hoge vlucht toen hij overschakelde op filmregie. In totaal zou Mike Nichols liefst 42 Oscarnominaties verzamelen, waarvan hij er 7 verzilverde, en zou hij daar nog 10 BAFTA awards en 17 Golden Globes aan toevoegen. Nichols werd door acteurs vaak geroemd als iemand die het maximum uit zijn cast kon halen.

We lijsten hier enkele van zijn meest iconische werken op.

‘Who’s Afraid of Virginia Wolf’ was eerst een succesvol theaterstuk op Broadway, met Hollywoodsterren Elisabeth Taylor en Richard Burton in een glansrol. Toen Warner Bros het stuk ook een verfilming wilde geven, contacteerden ze Mike Nichols, die nochtans geen voorafgaande ervaring had in de cinemawereld. Zijn goede relatie met Taylor, die hem tipte bij de studiobonzen, was daarbij zeker een troef.

Uiteindelijk zou de film, die de complexe relatie van een koppel van middelbare leeftijd weergeeft, uitgeroepen worden tot beste en commercieel meest succesvolle film van 1966. De intuïtieve regie van Nichols kreeg heel wat positieve kritieken en hij werd zelfs meteen tot de nieuwe Orson Welles gebombardeerd. ‘Who’s Afraid of Virginia Wolf?’ mocht 5 Oscars in ontvangst nemen en kreeg liefst 13 nominaties.

Nog geen jaar later scoorde Nichols alweer met ‘The Graduate’. Een verhaal gebaseerd op het gelijknamige boek van Charles Webb dat in 1963 een bestseller werd. Daarin wordt gefocust op de geheimzinnige romance tussen een student en een oudere vrouw, Mrs. Robinson. Die we ook kennen vanuit de hitsingle ‘Mrs Robinson’, een nummer van Simon & Garfunkel dat speciaal voor de film werd herschreven. Overigens was de soundtrack een van de grote troeven van deze film. De verdienste van Nichols, die alle nummers zelf koos en bepaalde scenes daarop afstemde, wat in die tijd hoogst ongebruikelijk was.

Met ‘Silkwood’, ‘Working Girl’ en ‘Postcards from the Edge’ maakte de decennia nadien nog tal van veelgeprezen films, maar misschien wel een van de meest speciale titels in zijn oeuvre is deze ‘The Birdcage’ uit 1996. Een Amerikaanse remake van de Franse komedie ‘La Cage Aux Folles’ uit 1978. Daarin volgen we het homoseksuele koppel Armand (Robin Williams) en Albert (Nathan Lane). De eerste is eigenaar van een dragclub en de tweede is een van de grote sterren op het podium daar. De boel komt helemaal op zijn kop te staan wanneer de zoon van Armand plots opdaagt om zijn huwelijk met de dochter van een conservatieve familie -met Gene Hackman in een toprol als schoonpa- aan te kondigen.

‘The Birdcage’ is compleet over the top acting en biedt op het eerste zicht weinig diepgang, maar sloeg wel aan door de zwierige regie en werd zo een meer dan geslaagde remake. In tegenstelling tot veel van zijn andere films kon dit project van Nichols op minder enthousiaste recensies van de filmpers rekenen, maar was het wel een hit bij het brede publiek. Wederom werden de acteerprestaties geloofd, wat veel te maken had met het vertrouwen en de vrijheid die Nichols op de set gaf aan zijn cast.

Een prachtige ensemblefilm, waar Nichols in de loop der jaren een patent op kreeg. Met een absolute topcast, of wat dacht je van Natalie Portman, Jude Law, Clive Owen en Julia Roberts? De film was gebaseerd op een theaterstuk, wat wellicht verklaart waarom Nichols zich zo in zijn sas voelde bij de verfilming ervan. De regisseur verwerkte ook elementen van Mozarts opera ‘Cosi Fan Tutte’ in de film. We volgen uiteenlopende persoonlijkheden die allemaal op hun manier worstelen met relationele problemen. Het resultaat is een intens, intellectueel, romantisch drama dat uit verscheidene perspectieven bestaat. Ook hier weer kregen zowat alle hoofdrolspelers nominaties voor de belangrijkste filmprijzen.

‘Closer’ (2004) was een van de laatste wapenfeiten van Nichols, die nadien nog ‘Charlie Wilsons War’ regisseerde en enkele projecten voor HBO aannam (‘Wit’ en ‘Angels in America’). In 2014 overleed hij op 83-jarige leeftijd aan een hartaanval. Als een van de meest bekroonde cineasten ooit, maar niet met de faam die hij op basis daarvan eigenlijk verdiende.

Bekijk ‘The Birdcage’ op vrijdag om 22u40 op VRT 1, of waar je ook bent via Pickx.be of de Pickx-app.