Wanneer de jeugd het overneemt: ‘The Outsiders’ en andere films over tienerrebellie

The Outsiders (1983)

Francis Ford Coppola, die in de jaren 70 naam maakte met onder andere de ‘Godfather’-trilogie en ‘Apocalypse Now’, stortte zich begin jaren 80 op een heel ander genre: de tienerfilm. Maar dan op zijn eigen, indringende manier. Voor ‘The Outsiders’ haalde hij -net als bij veel van zijn eerdere films- inspiratie uit een roman. In het boek van Susan Eloise Hinton wordt het verhaal verteld van enkele jongeren die opgroeien in een ruraal Amerikaans stadje, waar ze veelal aan hun lot worden overgelaten en zich gaandeweg van de goede kant in de maatschappij naar de slechte kant zien afglijden.

Meer nog dan het verhaal vergaarde ‘The Outsiders’ een reputatie als cultklassieker dankzij de cast. Die bestond immers uit een indrukwekkend lijstje aan jonge acteertalenten die later zouden uitgroeien tot de fine fleur van Hollywood: Tom Cruise, Rob Lowe, Matt Dillon, Diane Lane, Ralph Macchio, Emilio Estevez en de al iets meer ervaren Patrick Swayze. Alleen al om hun eerste pasjes in het métier te zien, is deze film het bekijken waard.

Rumble Fish (1983)

Datzelfde jaar werd nóg een film van Coppola gereleased in de cinema’s: deze ‘Rumble Fish’. Zeg maar het kunstzinnige broertje van ‘The Outsiders’. Met een gelijkaardige thematiek -jonge gasten die het spoor bijster zijn en hun toevlucht zoeken tot rebels gedrag en fysiek geweld- maar in zwart-wit gefilmd en cinematografisch net iets vrijer ingevuld. Opnieuw met Matt Dillon en Diane Lane in een hoofdrol en naast hen Mickey Rourke, Dennis Hopper en Nicolas Cage. Drie ongrijpbare, mysterieuze persoonlijkheden die zeker bijdragen tot de mystiek en ongrijpbaarheid van deze ‘Rumble Fish’.

Dazed and Confused (1993)

Tien jaar later, in 1993, wist cineast Richard Linklater (die later faam zou vergaren met het magistrale ‘Boyhood’) de tijdsgeest waarin pubers zich dienden te ontwikkelen perfect te capteren in ‘Dazed and Confused’. Daarin wordt een groep Amerikaanse tieners gevolgd tijdens hun laatste jaar high school in de seventies. Studenten die zich afzetten tegen de school, die zich willen manifesteren binnen de groep en zoeken naar een identiteit. Ook hier zien we heel wat succesvolle acteurs hun eerste stapjes in Hollywood zetten: de jonge Matthew McConaughey en Ben Affleck bijvoorbeeld. Een verschil met de films van Coppola is wel dat het hier om onschuldigere studententaferelen gaat en er een minder rauwe sfeer hangt.

Rebel Without A Cause (1955)

De moeder aller teenage-angstfilms is wellicht ‘Rebel Without A Cause’, de film die in 1955 de carrière van James Dean naar ongekende hoogtes stuwde. Zelfs meer dan 50 jaar later geldt de vertolking van James Dean als Jim Stark nog steeds als het archetype van de ontembare, rebelse jongeman. De film zorgde destijds voor veel controverse door de ongecensureerde manier waarop het de opstandigheid van een zoon tegen zijn conformistische ouders afbeeldt. Hoe de jonge Jim Stark, op zichzelf aangewezen en zoekend naar zijn plek in de maatschappij, steeds weer in de problemen belandt, waar hij ook naartoe trekt. En dat dat niet eens voortkomt uit slechte intenties, maar uit de wil om los te breken van de gevestigde orde. In die tijd redelijk ongezien en volgens velen een ‘slecht voorbeeld’ voor de jeugd. Wat de film natuurlijk alleen maar populairder maakte bij diezelfde jeugd.

The Goonies (1985)

Voor een meer luchtige en onschuldigere versie van die tienerrebellie kunnen we terecht bij ‘The Goonies’. Voor wie opgroeide in de jaren 80 zeer waarschijnlijk een brok nostalgie. Op het eerst gezicht een avontuurlijke familiefilm, maar onderhuids zit er wel degelijk een boodschap van verzet in verscholen. Het verhaal: een groep jonge tieners vindt een schatkaart en om wat actie in hun leven te brengen, laten ze die kans niet liggen. Door hun nieuwsgierigheid en balorigheid belanden ze zo in een compleet krankzinnig avontuur. Geheime gangen, boobytraps, uitzinnige opponenten, spannende achtervolgingen en een bende kids die zich onoverwinnelijk waant: het zit allemaal in deze ‘The Goonies’! Geregisseerd door Richard Donner, naar een verhaal en productie van niemand minder dan  Steven Spielberg.