Felix Van Groeningen over ‘De Acht Bergen’: “Het is een fantastisch en intens avontuur geweest"

‘De Acht Bergen’, zoals de prent (en het boek) in het Nederlands heet, vertelt het verhaal van twee jeugdvrienden, Pietro en Bruno. De ene is een echte stadsmus, de andere een jongen die best gedijt in de natuur, meer bepaald de Italiaanse Alpen. Als jongvolwassenen verliezen ze elkaar een tijdje uit het oog, maar door het lot -we willen de kijkpret niet bederven door al te veel te verklappen- worden ze weer bijeengebracht…

De ontwikkeling van hun bijzondere vriendschap, maar ook de relatie van die twee individuen met de liefde, het leven, de natuur en het ouderlijke nest, worden door regisseursduo Felix Van Groeningen en Charlotte Vandermeersch vakkundig in beeld gebracht. In Cannes werden ze daarvoor al beloond met de juryprijs, maar misschien wel de grootste beloning voor het regisseurskoppel is de ervaring die ze opdeden tijdens het intense opnameproces.

Felix Van Groeningen, die eerder al internationaal succes vergaarde met films als ‘De Helaasheid der Dingen’, ‘Broken Circle Breakdown’ en ‘Beautiful Boy’, doet het relaas daarvan aan Pickx.

Het is een film geworden die nog lang blijft nazinderen bij de kijker. Omdat er zoveel emotie inzit, omdat er zoveel existentiële vragen gesteld worden en omdat je mee die machtige berglandschappen wordt ingetrokken. In welke mate kleeft de film ook nog aan jullie ribben, als makers ervan?

Felix Van Groeningen: “We hebben bijna drie jaar aan de film gewerkt en in mei was hij helemaal klaar -net op tijd voor een première in Cannes. Maar daarna volgt dan een soort sperperiode, wat altijd raar is, want op de duur wordt die film iets abstract. De voorbije weken hebben we bijvoorbeeld veel promo gedaan en dus veel over de film verteld, terwijl we hem eigenlijk zelf niet meer teruggezien hebben de voorbije maanden. Bovendien ben ik ondertussen al met een volgend project bezig, dat in principe volgende maand van start zou gaan. In die zin is die episode al wat afgesloten.”

“Maar sowieso is het een fantastisch avontuur geweest. Heel intens. We zijn als koppel voor een lange periode naar Italië getrokken en naar Nepal, we hebben in de bergen geleefd, we hebben Italiaans geleerd, het hele proces heeft ook superveel impact gehad op onze relatie. Prachtig allemaal, maar heel maf ook. Sowieso is een film maken iets dat je helemaal absorbeert, maar als je dan zoiets kan delen met iemand die je zo dierbaar is: dat maakt dat gevoel alleen maar sterker. Het hangt voor altijd vast aan een zeer turbulent maar belangrijk moment in ons leven.”

Zo’n juryprijs in Cannes, wat betekent dat voor jou, of voor de film?

“Ik zou willen zeggen dat zulke prijzen weinig uitmaken, maar de realiteit is dat zo’n bekroning superdeugd doet. En nu is het aan het brede publiek om de film te ontdekken natuurlijk. We zijn alleszins blij met de reacties en de kritieken die we al kregen.”

De film duurt nu ongeveer twee en een half uur, maar blijkbaar hadden jullie een langere versie in gedachten?

“We wisten op voorhand dat het een lange film zou worden, omdat het verhaal daar ook om vraagt. Het is een episch verhaal, dat zich over 30 jaar afspeelt en dat zoveel lagen heeft, niet enkel die vriendschap tussen Pietro en Bruno. Het was belangrijk dat je met die jongens mee opgroeit, dat je hun zoektocht in het leven meemaakt en begrijpt. We hebben moeten schrappen -er was van de productiemaatschappijen wel wat druk om de film onder de 3 uren te houden- maar ook niet zo heel veel. Voor Charlotte was het moeilijk om afscheid te nemen van bepaalde scènes, zij moet dat nog wat leren aanvaarden en het ligt ook in haar melancholische karakter om moeilijker afscheid te nemen van dingen. Ik ben daar pragmatischer in, ik weet ondertussen dat het hoort bij films maken. Maar uiteindelijk zijn we allebei blij met het resultaat hoor. Charlotte heeft zelfs de kans gekregen om nog te sleutelen aan de laatste cut, maar besloot dat het toch goed was zo.”

Het betreft een verfilming van een succesvolle roman, maar je hebt het boek pas gelezen toen het project werd aangeboden. Welke elementen overtuigden jou dat er een goeie film inzat?

“Alles! Meestal is het snel duidelijk of een boek zich leent tot een verfilming. Voor mij althans. Dat gaat dan over een soort algemeen bevredigend gevoel wanneer je het boek uithebt. Het verhaal moet een mooie boog maken en op het einde moet je een stamp in je maag krijgen. Bij ‘Le Otto Montagne’ had ik dat heel hard. Ik werd daar meteen in meegezogen. Het boek is ook heel filmisch geschreven, zowel de dialogen als de scènes. Daarom zijn we ook best wel trouw gebleven aan het boek. Sommigen dachten dat het onverfilmbaar was door de beschrijvingen van de natuur, maar dat vonden wij net het makkelijkste: die bergen liggen er hè, je moet niets kunstmatig creëren -zoals je in veel films wel moet doen. Die natuur doet vanzelf zijn werk.”

Was de setting, in de Italiaanse Alpen, ook een argument voor jou/jullie om dit project aan te nemen?

“Zeker. Op het moment dat we dit voorstel kregen, zat ik in een donkere periode van mijn leven. Ik zag heel veel cynisme en negativisme rond mij. Ik voelde de nood om me even te onttrekken van de wereld, om me in zo’n primitieve omgeving te bevinden en te bezinnen. Enkele maanden in de bergen gaan leven om de film voor te bereiden en te draaien, leek me daarom een geweldig vooruitzicht. Ik had daar echt zin in. Dat maakte ook dat de opnames zo’n intens proces werden. Het verhaal en de setting nopen je tot heel veel overpeinzing en introspectie. Wie ben ik? Waar sta ik? Waar wil ik naartoe? Wat is vriendschap? Wat is liefde?”

Auteur Paolo Cognetti was nauw betrokken bij de opnames, was dat een vloek of een zegen?

“Bij de opnames was hij niet zo heel nauw betrokken: hij woonde daar in de buurt, maar is slechts een handvol keer langsgekomen. Maar Paolo toonde wel veel interesse en heeft ons enorm geholpen met het vertalen van de dialogen en het begeleiden van de acteurs. Wij waren bij het begin van het project geen Italiaans machtig en baseerden ons voor het scenario dus op de Nederlandse vertaling van zijn boek, maar voor de film moest dat uiteraard weer omgezet worden aangezien we met een Italiaanse cast werkten. In de post-productie heeft hij ook de voice over geredigeerd. Maar dat liep perfect. Een heel fijne samenwerking was het, waarbij hij voldoende afstand hield maar zijn zeg deed wanneer het kon en moest. Ik heb al anders meegemaakt hoor, en mede daarom zelfs projecten afgeblazen. Tussen Paolo en ons is een vriendschapsband ontstaan. Een heel aimabele mens. Aan een kant nogal introvert, anderzijds ook heel nieuwsgierig. Een beetje zoals Pietro in de film, een personage dat toch dicht bij hem ligt. Het klikte ook geweldig tussen hem en de acteurs.”

Hoe was het om met een Italiaanse cast te werken? Verandert dat iets aan de dynamiek op een set?

“Dat maakt eigenlijk niet zoveel uit. Elke acteur heeft zijn eigenheid, los van nationaliteit. Ik ben ook geen regisseur met een rigide werkwijze, ik ga naar mijn acteurs toe. Bij mijn vorige film (‘Beautiful Boy’, nvdr) werkte ik met Amerikaanse acteurs en je merkte daar wel dat dat een heel grote, competitieve wereld is. Je moet echt knokken om ergens te geraken en daardoor is er ook een groot métier en een grote werklust bij die acteurs. Dat voelde ik ook bij de Italianen. Maar de basis is dat je een gemeenschappelijk geloof hebt in het project en het verhaal.”

De chemie tussen hoofdrolspelers Alessandro Borghi en Luca Marinelli maakt de film mee bijzonder. Heb je zoiets meteen door of blijkt dat pas na de opnames in de montagecel?

“Casting begint bij de juiste mensen uitkiezen en samenbrengen, en dan zie je op de set hoe dat werkt. Maar meestal weet je dat meteen, dat was hier het geval.”

In je oeuvre valt het op dat je meest bekroonde en misschien ook wel sterkste films meestal diegene zijn die gebaseerd zijn op bestaand werk: ‘De Helaasheid der Dingen’, ‘Broken Circle Breakdown’, ‘Beautiful Boy’ en nu ‘Le Otto Montagne’. Wat zit daarachter?

“Na verloop van tijd weet je wel wat je kunt en waar je sterktes liggen. Ondertussen weet ik dat ik zoiets kan: bestaand werk vertalen naar film. Maar eigenlijk heb ik zin om in mijn volgende project iets origineel te doen. Want een toneelstuk of boek verfilmen heeft wel iets comfortabel: je weet van bij het begin welk gevoel je voor ogen hebt en je kunt daar altijd naar teruggrijpen. Dat heeft iets veilig, want er is iets tastbaar van bij het begin. Pas op, ik haal er veel voldoening en plezier uit om zo een project naar mijn hand te zetten en daar iets van mezelf in te leggen, maar ik zou toch graag nog eens uit die comfortzone willen springen. Iets uitzoeken en ontdekken. Want als dat dan lukt, geeft dat nog meer voldoening. Dat gaat niet over eergevoel, maar over jezelf uitdagen.”

‘Le Otto Montagne’ van Felix Van Groeningen en Charlotte Vandermeersch draait vanaf 14 december in de Belgische bioscopen.