Het was muziekcriticus Simon Reynolds die de term post-rock lanceerde in een review (in Mojo) over Talk Talk en Bark Psychosis. Over het algemeen was de term van toepassing op bands die het instrumentarium van een rockband bezigden: twee gitaren, een bas en drums. Niet in het bekende 4/4-ritme, maar minder traditioneel, met pakkende, vaak tegen de melancholie aanschurkende melodieën en akkoordprogressies. Eigenlijk beschrijft post-rock verschillende subgenres van indierock, die allemaal breken met de conventies van de standaard rockmuziek. De nadruk ligt daarbij op het creëren van sfeer, ook wat stemgebruik betreft.
Lyrics zijn er, maar de stem wordt toch vooral beschouwd als een extra instrument. De nadruk lag meer op de textuur van de muziek en het geproduceerde geluid dan op melodische patronen en de basisstructuur van een rocksong. Post-rock identificeerde zich als 'quiet is the new loud' en nam afstand van de harde rockmuziek die almaar commerciëler werd. Post-rock en andere alternatieve genres waren onafhankelijker en minder commercieel gericht.
1991 was het jaar waar post-rock uit de ondergrond openbloeide, met twee baanbrekende albums: Talk Talk's ‘Laughing Stock’ en Slint's ‘Spiderland. Niet dat iedereen het label post-rock zo genegen was. De ene verwierp het, de andere omarmde het. Invloedrijke bands als Stereolab, Tortoise and the Sea, Cake, Godspeed You! Black Emperor, Sigur Rós, M83 en – uiteraard – de band die het genre zowat belichaamt, Mogwai. Bij post-rock draait alles om sfeer. Bij Bands als Bark Psychosis, Explosions in the Sky en Talk Talk, hoor je bijvoorbeeld veel effectpedalen als delay en phaser. Andere bands, zoals Tarentel uit San Francisco, vonden inspiratie in de Duitse krautrock voor hun op synths gebaseerde atmosfeer. Maar post-rock werd ook door veel andere genres beïnvloed: jazz, idm, ambient, progressieve rock, krautrock, post-punk en tijdelijk klassieke muziek. Zo grossierde het immens populaire Sigur Rós in rijke strijkersarrangementen om de sfeer op hun doorbraakalbum ‘Ágætis Byrjun’ op te bouwen.
De wortels van de post-rock Waar liggen de wortels van de post-rock? Eigenlijk zouden we zo ver kunnen gaan als de jaren 1970. In Stylus Magazine linkt een journalist post-rock zelfs aan David Bowie's Album 'Low' (1977), gesteld dat het twintig jaar later was verschenen. En waarom niet? ‘Low’ staat vol synths en soundscapes. Het zou perfect kunnen. Een van de meest invloedrijke albums voor het genre is 'Spiderland' van 'Slint', dat alle kenmerken van post-rock mooi verenigt: de repetitieve gitaarklanken en zang zijn terug te voeren op hard-core punk, maar dienen ook als begeleidend element van de muziek. 'Slint' wist een eigen soundscape te creëren: donker, krachtig en op geen enkele manier verwant aan moderne post-rock. Een andere post-rock mogul is Tortoise (Chicago). Dat is misschien wel één van de grootvaders van de post-rock; ze hebben een grote invloed gehad op de hedendaagse scene.
Mogwai' is de band die de evolutie van het genre in grote mate heeft beïnvloed. Met hun debuutalbum 'Mogwai Young Team' (1997) combineren ze invloeden van 'Bark Psychosis' en 'Slint' op zo’n ingenieuze manier dat ze post-rock een nieuwe smoel gaven, op het raakvlak tussen Britse en Amerikaanse post-rock. Al sinds het prille begin is hun muziek strikt instrumentaal, met samples in plaats van zang. Te checken? Jazeker! Het is muziek die onder de huid kruipt, met veel donkere riffs en een grote dynamiek.
Post-rock in België Voor wie de Belgische post-rockscene wil ontdekken, is er eigenlijk maar één plek: het jaarlijkse dunk!-festival (en het daaraan gekoppelde label dunk!-records) in Zottegem, waar het kruim van de Belgische – en internationale – post-rock de revue passeert. Internationale namen als We Lost The Sea (AU), Tangled Thoughts of Leaving (AU), Ranges (US) en Her Name Is Calla (UK) vonden er alvast een thuis, maar ook de nationale scene is er goed vertegenwoordigd: Stories From The Lost, Haester, Terraformer, Ilydaen en Celestial Wolves… Het zijn maar enkele voorbeelden van post-rocktalent van eigen bodem. Onder het genre vallen verschillende bands die je er niet meteen zou verwachten. Marble Sounds? Ja, zij wel. Maar ook STAKE, Brutus en Amenra krijgen soms een post-rock stempel. En dat mag.
