Is er een toekomst voor comedy zoals 'Mr. Bean's Holiday'?

Ooit werd de wereld van de komische films en theatervoorstellingen gedomineerd door Buster Keaton, Charlie Chaplin en Laurel & Hardy. Hun humor kwam niet van slimme comebacks of dialogen, maar wel van hun fysieke performance, ofwel slapstick. De komieken – die overigens hun eigen stunts deden en daarbij meermaals gewond raakten – kregen klappen tegen hun hoofd, vielen van gebouwen, gleden uit over bananenschillen… en het publiek was er verzot op.

Het tijdperk van die stille filmacteurs ligt al een tijdje achter ons, maar in het werk van pakweg Mel Brooks of Rowan Atkinson bleef hun vorm van fysieke comedy wel nog heel lang voortbestaan. Atkinson boekte enorme successen met zijn personage Mr. Bean en het gelijknamige televisieprogramma. Tussen 1990 en 1995 verschenen amper vijftien afleveringen, die tot op vandaag nog steeds tot het summum van de komische televisie behoren. In 1997 bracht hij de langspeler ‘Bean’ uit, gevolgd door ‘Mr. Bean’s Holiday’ in 2007. Maar tegenwoordig kunnen we alleen maar vaststellen dat dat soort fysieke comedy veel minder prominent aanwezig is in films en televisie.

Dat is het argument dat The New Yorker al maakte in 2013 met een artikel over “de ondergang van fysieke comedy”. Volgens de auteur hadden de fysieke komieken van weleer plaats geruimd voor special effects, stuntmannen en, in de eerste plaats, komische acteurs die het van hun dialogen en comebacks moesten hebben. De nieuwe filmsterren hebben, misschien wel terecht, geen zin om hun lijf en leden te riskeren voor een fysieke stunt, zeker niet als ze met computereffecten veel spectaculairdere dingen kunnen tonen. Volgens The New Yorker zullen we nooit meer een Keaton of Chaplin zien.

Het artikel van The New Yorker deed wat stof opwaaien en terwijl een aantal gespecialiseerde magazines en websites hen grotendeels gelijk gaven, staken ook andere stemmen de kop op. Slapstick was volgens de gebruikers van sommige fora nog springlevend. Hun eerste argument: cartoons! Al sinds de dagen van de eerste Disney-filmpjes, via Looney Tunes en Tom and Jerry, is het genre in tekenfilmpjes nog steeds immens populair. Logisch ook, want aangezien de personages niet door echte mensen vertolkt worden, kunnen de makers hen fysiek laten afzien zoveel ze willen.

Het tweede argument dat de overzijde aanhaalt, is het internet. In mainstreamfilms in de cinema of op streamingdiensten zijn fysieke comedy en slapstick misschien minder alomtegenwoordig geworden, maar op YouTube of TikTok is het overal. Logisch ook, want slapstick is een snelle en makkelijke manier om een komische boodschap over te brengen en bovendien werkt het over alle taalgrenzen heen. Wie met een klein budget een komisch filmpje maakt, zit met fysieke comedy gebeiteld.

En tegenwoordig is de cirkel helemaal rond, want met de release van de komische reeks ‘Man vs. Bee’ op Netflix een dikke maand geleden is pure slapstick weer terug op een mainstream platform. Het mag niet verbazen dat het gezicht van het genre nog steeds niemand minder is dan Rowan Atkinson. De meningen over die serie zijn verdeeld – The Guardian geeft vier sterren op vijf terwijl Humo het bij anderhalve ster houdt – maar dat kan net zo goed liggen aan het feit dat we het niet meer gewoon zijn om klassieke fysieke comedy op zo’n platform te zien. Is er met ‘Man vs. Bee’ een nieuwe revival ingezet? De tijd zal het uitwijzen.

Bekijk ‘Mr. Bean's Holiday’ op vrijdag om 21u45 op VTM of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Niet gezien? Geen zorgen, met TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil.

Ontdek ‘Man vs. Bee’ nu op Netflix. Meer info over de tv-optie 'Pickx All Stars' (inclusief Netflix) of het Netflix-aanbod via Proximus Pickx vind je hier terug.