30 jaar De Mens: "Optreden is het toppunt van mindfulness"

Voor De Mens begon het allemaal met die ene single ‘Dit is mijn huis’, een atypische poprocksong wegens Nederlandstalig én poëtisch, iets wat toen fris en nieuw klonk. Samen met Gorky (toen nog met een y), Noordkaap en de Nederlandse bands De Dijk, The Scene en Tröckener Kecks (met de Nederlandse Vlaming Rick De Leeuw) zorgden Frank Vander linden, Michel De Coster (bas) en Dirk Jans (drum) voor een nieuwe wind in de vaderlandse rock.

“'Dit is mijn huis’ was een song die me kwam toegewaaid”, vertelt Vander Linden. “Het is toen massaal veel gedraaid. Vooral wijlen producer Paul De Spiegelaere heeft een groot aandeel gehad in het succes van die song. Het was hij die het potentieel zag in de demo. ‘Dit is mijn huis’ was een mooi visitekaartje alleszins.” 

Wat doet 30 jaar ‘De Mens’ met de mens Frank Vander linden? 

“Het zet je met beide voeten stevig op de grond. Als ik even reken, zit er tussen het begin van De Mens in 1992 en nu een even grote periode als tussen het begin van de punk, in 1977, en het jaar 1947 toen artiesten als Bing Crosby het mooie weer maakten. Dat is toch confronterend, net als het gegeven dat mensen die in 1992 geboren zijn, nu toch al wat ouder worden. Die zijn ook 30, maar hebben de eerste single niet bewust meegemaakt. Het gekke is wel dat muziek maken in al die jaren voor mij helemaal niet veranderd is: het is en blijft een bron van levenskracht. Het feit dat ik nog steeds muziek kan maken, nog steeds met dezelfde mensen, voelt heel erg fijn aan.”

"Ja, dat is een song uit het eerste jaar De Mens. Zijn al die jaren daarna dan voor niets geweest? (lacht) Neen, alle gekheid. Het is een speciaal liedje. De magie van ‘Irene’ is iets wat je eigenlijk niet kunt bedenken en ook niet kunt herhalen. ‘Irene’ was er en bleek meteen een blijver: er is nog geen enkel optreden van De Mens - of solo - waar het niet gepasseerd is. Dat zegt wel veel, vind ik. Op welke manier we het ook spelen, het blijft overeind. ‘Irene’ bestaat al zo lang dat het voor mij soms aanvoelt als een cover van een andere band. Ik krijg er nog steeds heel veel voldoening van.” 

Weet je nog waar het ontstaan is? 

"Op een verloren maandagochtend. Ik had ineens die intro, losjes gebaseerd op ‘Pet Cemetery’ van The Ramones; het hele nummer is heel fel beïnvloed door de muziek van The Smiths en Billy Bragg, die toen een song had geschreven met Johnny Marr van The Smiths, ‘Shirley’ . Al die elementen kwamen samen met een heel persoonlijke tekst. Het heeft geleid tot een soep die ik nog steeds met plezier serveer.” 

De Mens heeft op 30 jaar tijd dik duizend optredens achter de kiezen. Als je er één moet uitpikken dat je is bijgebleven, welk is dat dan? 

"Je zou denken dat de grootste optredens op plekken als de Lotto Arena of Pukkelpop het langst blijven hangen, door de grootsheid ervan, maar eigenlijk zijn het vooral de optredens waar je het minst van verwacht die je het meest bijblijven. Zoals die ene keer ergens diep in de jaren 1990, in Hamont-Achel. Het podium was de oplegger van een truck, zoals wel vaker gebeurt, en de setting was een groot dorpsfeest met veel bier. Iedereen was mee. Nu ja, Pukkelpop 2004 was ook de moeite, want toen bleef het publiek ons laatste nummer minutenlang verder zingen.”

Klimmen jullie nog steeds op het podium alsof elk optreden het laatste kan zijn? 

‘Ja. Ik denk dat dat de enige manier is om live te spelen. Er alles uithalen wat erin zit. Liedjes als ‘Bijna’ (over het einde van iemands leven) gaan daar ook over: het moet nu gebeuren, want morgen kan het misschien niet meer. Kijk naar wat Arno nu doet: prachtig om te zien hoe hij opleeft op een podium. Hij belichaamt de kern van livemuziek. Optreden is het toppunt van mindfullness: enkel dat moment telt. Op een podium is er geen verleden of toekomst.”

"Ja, een nieuw album Adèle-gewijs ‘30’ noemen zou een beetje vreemd voelen. Toen de song ‘Broer’ zich aandiende, hadden we meteen de titel voor de plaat. Als je al zo lang samenspeelt met dezelfde mensen, en ondertussen ook al tien jaar met David Poltrock, dan ontstaat er een heel bijzondere dynamiek, een die nog steeds verandert. Wat ons broederschap definieert, is dat we elkaar alles kunnen zeggen, en dat we de laatste tijd elkaar ook durven te complimenteren, maar dat is een vrij recente ontwikkeling. Mannen, hé (lacht). Ik kan vandaag nog steeds enorm genieten van hoe Michel De Coster (bassist, nvdr.) speelt als hij echt in vorm is: hij kan me nog steeds erg verbazen met zijn stijl, met mooie vondsten of moves. Dat vervult me echt met vreugde. Hetzelfde geldt voor Dirk en David. Die band is echt onbreekbaar, en hij overstijgt de vriendschap.”

Even iets anders: wat is de meest invloedrijke plaat in je collectie?

 "Hoh, ... er zijn er verschillende. Het zit alleszins tussen ‘The River’ van Bruce Springsteen en ‘Unknown Pleasures’ van Joy Division. Springsteen voor de levenskracht en Joy Division voor de levensmoeheid. Een mooie yin en yang. De muziek van De Mens zit daar mooi tussenin: donkere new wave aan de ene kant en het vreugdevolle, maar op een hopelijk clevere manier.’"

Een uitsmijter: welke band moeten we in de gaten houden, los van De Mens, de volgende 30 jaar? 

"Portland! En niet enkel omdat ze meezingen op onze nieuwe plaat, maar gewoon omdat het een ongelooflijke straffe band is."

 

“Broers” - verschijnt 11 maart bij Petrol/Sony Music. Op 26 maart kan je 30 jaar De Mens vieren in Lotto Arena, Antwerpen (www.lotto-arena.be).