Waarom Penélope Cruz zoveel meer is dan de muze van Pedro Almodóvar

Woody Allen en Diane Keaton, Alfred Hitchcock en Grace Kelly, Quentin Tarantino en Uma Thurman … regisseurs die in een actrice een muze vinden of simpelweg een unieke tandem vormen, dat is van alle tijden. Maar misschien wel de succesvolste tandem in de cinemageschiedenis bestaat uit twee Spanjaarden: actrice Penélope Cruz en regisseur Pedro Almodóvar.

Die love story begon al in 1997, toen de jonge Cruz een klein rolletje had in ‘Carne trémula’. Als prostitué die bevalt tijdens een busrit steelt ze de show in de eerste acht minuten van de film. Almodóvar had de jonge actrice al langer op de radar, sinds ze in 1992 debuteerde in ‘Jamon, jamon’, maar toen was ze amper 17 jaar. Nog te jong voor de rollen die de regisseur doorgaans neerpende in zijn scenario’s. “Ze ademt passie uit langs elke porie, tegelijkertijd schuilt er een soort ondeugendheid in haar prestaties, wat uitstekend past bij mijn films”, vertelde Almodóvar over wat hij toen al zo uniek vond aan die veelbelovende Spaanse actrice.

Twee jaar na die eerste samenwerking voor ‘Carne trémula’ volgde een rol als extravagante en zwangere non in ‘Todo sobre mi madre’, maar het zou tot 2006 duren vooraleer de vonken er echt vanaf sprongen en Cruz zich definitief tot muze van de Spaanse cineast zou ontpoppen. Dat was met haar hoofdrol in ‘Volver’. Waarin ze het verhaal draagt als Raimunda, een getormenteerde moeder die allerlei familiale problemen het hoofd probeert te bieden.

Het was de rol die Penélope Cruz op de kaart zette als gevierd actrice en niet louter als mooi poppetje of love interest van vedettes als Tom Cruise en later Javier Bardem. Dankzij de rol in ‘Volver’ vroeg Woody Allen haar voor zijn film ‘Vicky Cristina Barcelona’, waarmee Cruz een Oscar won voor beste actrice in een bijrol. “’Volver’ heeft alles veranderd”, vertelde Cruz daarover, “plots kreeg ik heel andere rollen aangeboden dan ervoor.” Ook Almodóvar zag de reconversie: “Het deed me zo pijn dat ze voordien in Hollywood enkel maar gecast werd omwille van haar formidabele looks. Terwijl ze als actrice zoveel te bieden heeft: ze werpt werkelijk elke vezel van haar lichaam in de strijd. Haar ogen, haar gezicht… alles.”

De kwaliteit van de in Madrid geboren actrice is dat ze perfect in staat is zowel een zwoele lolita als een getormenteerde, zelfstandige vrouw te vertolken. Vaak de twee gecombineerd in één persoon. Personages die het ene moment furieus en passioneel uit de hoek kunnen komen, maar ook een bepaalde kwetsbaarheid en speelse kant hebben. Net waar de films van Almodóvar zo om geroemd worden. Hun samenwerking is dan ook een match made in heaven.

Dat beseffen ze zelf maar al te goed. Na ‘Volver’ volgden nog ‘Los abrazos rotos’ (2009), ‘Los amantes pasajeros’ (2013), ‘Dolor y gloria’ (2019) en nu dus ‘Madres paralelas’. “Er is iets dat zeer goed werkt tussen ons”, verklaarde Almodóvar aan The Guardian. “Vriendschappelijk én professioneel. Eigenlijk functioneren we als geliefden, maar dan zonder de seks. Dat genot delen we niet, maar het staat ons dus ook niet in de weg. We zijn een heel goed koppel dat niet samen slaapt”, lacht de regisseur, van wie het allerminst een geheim is dat hij op mannen valt. Al geeft hij wel toe dat Penélope Cruz de enige vrouw is die er ooit in slaagde seksuele gevoelens bij hem op te wekken.

Omgekeerd bestaat er eenzelfde respect en intens gevoelen vanwege Cruz. Ze beweert dat de films met Almodóvar haar de beste herinneringen opleverden, en wellicht ook de beste prestaties als actrice. Hij pusht haar voortdurend om buiten haar comfortzone te treden. Dat kan alleen maar omdat zij hem volledig vertrouwt. Ook buiten de filmscène is dat zo. Ze spreken geregeld af om samen te gaan eten of samen naar de bioscoop te gaan. De 25 jaar oudere Almodóvar neemt daarbij eerder de vaderlijke, beschermende functie op zich, maar weet dat hij altijd op Cruz kan terugvallen: “Als ik me niet goed voel, probeer ik dat voor mezelf te houden, anders staat ze binnen de kortste keren voor mijn deur. Ze is heel zorgzaam!”

Na zeven samenwerkingen is de magie alles behalve uitgewerkt, zo bewijst het knappe ‘Madres paralelas’ dat nu in de cinemazalen loopt en later op Netflix zal uitkomen.

‘Volver’ is beschikbaar in de Proximus VOD-catalogus. Naar de Proximus VOD-catalogus? Druk op de ‘On Demand’- of ‘Shop’-knop van je afstandsbediening, of ga rechtstreeks naar de VOD-catalogus online.