Harde en zachte waarheden in 'Factcheckers'

Heel veel mensen hebben een zittende job en spenderen tot wel veertien uur per dag op hun zittend gat. Het gemiddelde ligt tussen acht en twaalf uur. Maar is het wel gezond om zo veel te zitten? Volgens sommigen is zitten zo schadelijk voor onze gezondheid dat het het nieuwe roken wordt genoemd. Steeds meer worden standing desks de norm in kantoren, dus wij kunnen al vermoeden dat hier iets van aan is. Jan Van Looveren testte uit hoe ernstig het is.

Twee grondige medische onderzoeken, met daartussen een weekje waarin Jan zijn copresentatoren al zijn klusjes in huis voor hem liet opknappen, weten we dat 14 uur per dag zitten nefast is. Jan verloor spiermassa en kreeg een kilogram vet erbij. Zijn uithoudingsvermogen verminderde, zijn lichaam brak suikers minder snel af, en aan dat tempo was hij ineens op weg om na een paar jaar diabetes te ontwikkelen. De oplossing voor mensen met een zittende job? Doorbreek je zitpatronen, dwing jezelf om recht te staan, om een tripje te maken naar de fotokopiemachine of de waterkoeler. Als je elk kwartier eens rechtstaat, kan je de negatieve gevolgen temperen. Maar ook dat zal wel niet voor iedereen even makkelijk zijn.

Een ei uitbroeden dat uit de supermarkt komt, van een kip die nog nooit in haar leven een haan heeft gezien, dat is onmogelijk volgens Thomas Vanderveken. Toch wil Britt Van Marsenille op aangeven van een verhaal in een krant testen of het kan. Met de kippeneieren lukt het niet, want zoals ze in een kippenbroederij leert, is dat totaal onwaarschijnlijk dat een van de eieren in de supermarkt bevrucht is.

Maar dan probeert Britt het met kwarteleieren. Die komen namelijk uit Frankrijk - waar de zeden losser zijn, grappen ze. Het ziet er eerst naar uit dat ook dat experiment op niets zal uitdraaien, maar dan broedt Britt toch vijf gezonde kwarteltjes uit. Wij zaten te wachten op de onthulling dat ze iets in scène had gezet om de ongelovige Thomas in het ootje te nemen, maar die onthulling kwam er niet. De vogeltjes waren wel degelijk uit de supermarkteieren gekomen. Een gelukkig leven in de kippenren van Thomas is hen nu beschoren.

Dan komen we bij het belangrijkste item van deze aflevering. Volgens onderzoeksjournalisten is de chocolade die in onze winkelrekken ligt, gemaakt van cacao die door kinderen geoogst is. Kinderarbeid is volgens de vier grote spelers op de wereldmarkt onacceptabel en dat verkondigen ze met labels op hun verpakking, maar garanderen dat er geen sprake is van kinderarbeid doen ze niet. Meer nog, een contact van het programma in Ghana kan filmen hoe kinderen met machetes onkruid wieden tussen te cacaoplanten.

Wanneer Thomas verhaal wil halen bij de grote cacaoproducenten, krijgt hij keer op keer het deksel op de neus. Niemand wil hem te woord staan en telkens opnieuw worden een smoesjes bedacht. Het ultieme signaal voor een onderzoeksjournalist dat er stront aan de knikker is. Ook documentairemaker en specialist terzake Miki Mistrati bevestigt dat er honderd procent zeker kinderarbeid gebruikt is bij het produceren van de chocolade die bij ons in de rekken ligt.

De oplossing voor het probleem ligt niet voor de hand. Zoals Thomas vertelt in ‘Factcheckers’, weet hij dat hij de wereld niet zal kunnen veranderen met een reportage. Mensen bewuster maken en aanzetten om (vaak duurdere) chocolade te kopen van merken die wel kunnen garanderen dat er geen sprake was van kinderarbeid, is een stap in de goede richting, maar er moet meer gebeuren. Volgens Choprabisco, de vertegenwoordiger van Belgische chocoladeproducenten, is er een hoge nood aan samenwerking met de regeringen, lokale gemeenschappen, ngo’s en bedrijven om kinderarbeid een halt toe te roepen. De sector heeft al inspanningen gedaan, maar er is duidelijk nog veel werk aan de winkel.

Bekijk ‘Factcheckers’ op dinsdag om 20u40 op Eén of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Niet gezien? Geen zorgen, met TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil.

Lees hier alles over de vorige aflevering van 'Factcheckers'.