Waarom 'Bumperkleef' en 'Unhinged' net dezelfde film zijn

Leg de korte beschrijvingen van het Nederlandse ‘Bumperkleef’ en het Amerikaanse ‘Unhinged’ naast elkaar en je zou kunnen denken dat het over dezelfde film gaat. Een jong gezin raakt betrokken in een geval van verkeersagressie met een psychopaat die het hele gebeuren wel erg persoonlijk neemt. Die begint het gezin te achtervolgen, eerst gewoon op de weg, dan tot aan het tankstation waar de ruzie escaleert en uiteindelijk zelfs tot bij het gezin thuis. De agressieve psychopaat maakt het leven van het gezin tot een ware hel als straf voor hun wangedrag in het verkeer. Beide films openen zelfs met een moord als voorbode.
 
Wat is hier aan de hand? Is ‘Unhinged’ de Amerikaanse remake van ‘Bumperkleef’? Neen, want ‘Unhinged’ werd gefilmd in de zomer van 2019, enkele maanden voor ‘Bumperkleef’ in première ging. Verkocht de Nederlandse scenarist en regisseur Lodewijk Crijns zijn verhaal aan Hollywood? Ook niet, hij was net zo verbaasd als de rest toen hij de trailer zag voor de Amerikaanse film.
 
Toen Crijns de gelijkenissen zag tussen zijn film en de Amerikaanse, waarin Russell Crowe de rol van de kwade automobilist speelt, pende hij zijn mening over de hele situatie neer in een artikel op de Nederlandse filmwebsite filmkrant.nl. “Voor mij was de meest verontrustende overeenkomst tussen de films dat de schurk zijn slachtoffer verschillende kansen geeft om zijn welgemeende excuses te maken voor zijn onfatsoenlijke gedrag. Toen ik dat zag, dacht ik: hoe kan hier géén sprake van plagiaat zijn? En plagiaat is zeker denkbaar: vertaalde versies van mijn synopsis, treatment en script zijn drie jaar voor de release van 'Unhinged' naar buitenlandse productiemaatschappijen verstuurd op zoek naar internationale cofinanciering. Maar voor een eventueel “lek” zal onmogelijk bewijs te vinden zijn.”

Een lek behoort dus tot de mogelijkheden, al schuift de regisseur ook een andere, volgens hem meer geloofwaardige verklaring naar voren. “Sommige ideeën liggen zo voor het oprapen dat iedereen ze laat liggen. Totdat twee scenaristen, op verschillende continenten en onafhankelijk van elkaar, er op hetzelfde moment toch mee aan de haal gaan. Zo kunnen binnen een jaar twee vrijwel identieke speelfilms verschijnen.”
 
Crijns beschrijft hoe hij op het idee kwam voor een horrorthriller die zich in het mondaine leven afspeelt, in de dagelijkse sleur van het pendelen. Hoe iedereen op het internet al video’s heeft gezien van verkeersruzies en hoe iedereen zich na een keertje op de claxon te duwen wel afvraagt: “Wat als die persoon me nu zou achtervolgen? Zou ik hem/haar durven confronteren?” Het is dus zeker niet ondenkbaar dat twee scenaristen tegelijk hetzelfde idee kregen.
 
Bovendien moet het gezegd zijn dat er ook verschillen zijn in de films. Zo bestaat het gezin in de Nederlandse film uit twee ouders en twee dochters terwijl in de Amerikaanse enkel een moeder en een zoon te zien zijn. De film van Crijns raakt een komische noot door enkele buitensporige scènes, terwijl ‘Unhinged’ voor bittere ernst gaat. De schurk in 'Unhinged' is menselijker dan in 'Bumperkleef' en ook het einde is anders, al zullen we dat hier niet spoilen. En zo zijn er uiteraard nog wel verschillen te vinden in de aan de oppervlakte vrij gelijkaardige films. Dus is dit toeval of niet? We zullen het waarschijnlijk nooit zeker weten.
 
Bekijk ‘Bumperkleef’ op zondag om 20u20 op NPO3 of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Via TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil!