Sean Penn is 60: terugblik op een sprankelende carrière

Sean Justin Penn werd op 17 augustus 1960 geboren in het Californische Santa Monica. Als zoon van een showbizzkoppel kreeg hij de acteermicrobe met de paplepel mee. Hij koos al gauw voor een opleiding aan het Los Angeles Repertory Theater. Na enkele televisieverschijningen verhuisde hij in 1980 naar New York City. Hij timmerde aan de weg met een rol in de film 'Taps' (1981), en vergaarde een selecte fanbase met zijn vertolking van de mislukte surfer Jeff Spicoli in 'Fast Times at Ridgemont High' (1982).
 

Zijn daaropvolgende films werden beter ontvangen. Hij maakte zijn regiedebuut met 'Indian Runner' (1991) en zat vier jaar later in de regiestoel voor 'The Crossing Guard'. Datzelfde jaar versierde hij zijn eerste Oscarnominatie voor zijn rol van een terdoodveroordeelde in 'Dead Man Walking' (1995), naast Susan Sarandon. Hij verscheen aan de zijde van zijn tweede vrouw Robin Wright, met wie hij in 1996 trouwde en uit de echt scheidde in 2010, in het romantische drama 'She’s So Lovely' (1997), en werd daarvoor tot beste acteur verkozen op het filmfestival van Cannes. Nadien vergaarde hij nog Oscarnominaties voor 'Sweet and Lowdown' (1999) en 'I Am Sam' (2001).

In 2008 kroop Penn in de huid van Harvey Milk, één van de eerste verkozen stadsbestuurders die openlijk gay was in de Verenigde Staten. Zijn bevlogen vertolking leverde hem een tweede Oscar voor beste acteur op. Twee jaar later speelde hij opnieuw een historisch figuur: de gewezen Amerikaanse diplomaat Joseph C. Wilson in de thriller 'Fair Game', gebaseerd op het politieke schandaal uit 2003 waarbij medewerkers van het Witte Huis de identiteit van Wilsons vrouw – een undercoveragente voor de CIA – lekten in een poging om hem in diskrediet te brengen. Wilson uitte immers regelmatig kritiek op de door de VS geleide oorlog in Irak, en daar was niet iedereen mee gediend. Die rol van Wilson stond Penn op het lijf geschreven, aangezien hij in de gedaante van politiek activist zelf gekant was tegen de oorlog in Irak. Bovendien haalde de acteur soms scherp uit naar president George W. Bush, die hij later medeverantwoordelijk achtte voor het onstaan van terreurbeweging Islamitische Staat.

In het aangrijpende drama 'The Tree of Life' (2011) verscheen Penn als een man die gekweld wordt door herinneringen uit zijn jeugd. De ster van Penn was tanende. Na enkele minder gedenkwaardige rollen in mediocre films als 'Gangster Squad' en 'The Gunman' legde hij zich toe op stemmenwerk voor animatiefilm 'Angry Birds' (2016). Nadien verhuisde hij naar het kleine scherm met zijn hoofdrol van doorwinterde astronaut in de geflopte tv-reeks 'The First', over de eerste bemande ruimtevlucht naar Mars. De serie werd al na één seizoen afgevoerd. In 2018 publiceerde de acteur zijn eerste boek: 'Bob Honey Who Just Do Stuff', een satire over een gescheiden huurmoordenaar. In zijn epiloog schiet hij met scherp op president Donald Trump.

Vorig jaar maakte Penn zijn comeback op het witte doek in 'The Professor and the Madman', over de totstandkoming van het Engelse woordenboek Oxford English Dictionary. Hij zette aan de zijde van Mel Gibson een straffe acteerprestatie neer, maar de film zelf kon de critici niet overtuigen. Ook het publiek liep niet warm voor het saaie drama, dat flopte aan de filmkassa's. In de herfst van zijn carrière is Penn al lang over zijn hoogtepunt heen: met ongelukkige keuzes voor middelmatige films strompelt hij door de achterpoort van Hollywood naar zijn pensioen.