Arnout Hauben ontmoet de laatste getuigen van de bevrijding van Vlaanderen
Door Pickx
Deel dit nieuws
De getuigenissen, herinneringen en ervaringen die Arnout vastlegt, zijn even aangrijpend als verrassend. Zowel bekende als minder bekende verhalen komen aan bod.
De laatste getuigen
"Oorlog gaat uiteraard over meer dan legers en soldaten die elkaar bekampen" zegt Arnout Hauben. "Het gaat over mensen die in moeilijke en verwarrende tijden boven zich uitstijgen. Hoe vaak zeggen we niet over onze eigen ouders of grootouders dat ze anders zijn omdat ze de oorlog nog hebben meegemaakt, dat ze sterker en weerbaarder zijn? Tijdens mijn tocht ontmoette ik 75 jaar na datum de laatsten die nog overblijven van die supersterke oorlogsgeneratie. Het zijn mensen als mijn grootouders, die krachtig en optimistisch in het leven staan, maar in die paar jaar oorlog veel meer hebben meegemaakt dan ik waarschijnlijk in een heel leven. Door met deze getuigen te spreken, voelde ik ook beter welk bloed er door mijn aderen stroomde, voelde ik me inniger verbonden met mijn grootouders en de oorlogsverhalen die in mijn familie de ronde deden. Hun geschiedenis is tenslotte ook mijn geschiedenis, hun verhaal werd wat meer mijn verhaal."
Voor Arnout vormt De Bevrijding van Vlaanderen het sluitstuk van zijn Ten Oorlog-project. Na reeksen over de internationale schaal van de Eerste en de Tweede Wereldoorlog, en een aantal specials bleef hij deze keer dicht bij huis: "Het heeft me de ogen geopend omdat mijn tocht het oorlogsleed zo tastbaar, zichtbaar en hoorbaar maakte. In mijn DNA zit deze oorlog diep verankerd, net zoals in dat van mijn kinderen. Ik ben vast niet de enige die dat zo aanvoelt. Natuurlijk zijn er vrolijke verhalen over met bloemen versierde tanks en kussende meisjes en soldaten als het over de bevrijding gaat, maar die vrijheid werd ons zeker niet in de schoot geworpen. Dat weet ik nu wel zeker."
Aflevering 1: De roes van de bevrijding
Arnout zijn tocht start aan de Frans-Belgische grens waar de geallieerden op 2 september 1944 het grensdorpje Rongy veroveren. Hij volgt het spoor van het Tweede Britse leger, waar ook de Brigade Piron deel van uitmaakt. Dat is een groep Belgische soldaten die in Normandië hebben meegevochten, België bevrijden en nadien ook strijden in Nederland. De bevrijding gaat gepaard met feest en vreugde. De bevrijders delen chocolade en sinaasappels uit en krijgen in ruil tomaten van de euforische bevolking. De verhalen van deze dagen zijn buitengewoon hoopvol: Vlaamse meisjes worden verliefd op de buitenlandse helden, triomftochten trekken door de Vlaamse straten en overal klinkt er muziek van bevrijdingsorkesten.
Maar de aftocht van de Duitsers verloopt niet altijd zonder problemen. Op enkele plaatsen houden de Duitsers nog lelijk huis. Arnout trekt verder naar Oudenaarde, waar de Duitsers in het nabijgelegen kasteeldomein Calmont enkele weken voor de bevrijding waren gestart met de installatie van een lanceerplatform voor hun beruchte V1-bommen. Er lagen een 80-tal V1-bommen klaar om afgevuurd te worden. Wanneer de geallieerden sneller dan voorzien Oudenaarde naderen, vinden de Duitsers er niets beter op dan al de bommen op te blazen. Het kasteel van Calmont wordt herleid tot een ruïne.
De opdracht van de geallieerden was duidelijk: zo snel mogelijk Antwerpen bevrijden en haar strategisch belangrijke haven veiligstellen. Arnout volgt hun route en houdt halt in Wijnhuize, een deelgemeente van Herzele in Oost-Vlaanderen. Op 3 september 1944 wordt er feest gevierd. Het hele dorp is samengekomen om de Engelse bevrijders te verwelkomen. Een nietsvermoedende groep terugtrekkende Duitsers botst op het kruispunt van Wijnhuize op de Engelsen en de feestvierende massa. Een vuurgevecht breekt uit en het hele kruispunt wordt vernietigd.
Op 3 september wordt Brussel bevrijd. Daarna vervolgen de bevrijdingstroepen hun weg richting Antwerpen. Arnout stopt aan het fort van Breendonk waar de Duitsers slechts enkele dagen voor de bevrijding de laatste gevangenen op treinen zetten richting naziconcentratiekampen in Duitsland. Arnout eindigt het eerste deel van zijn tocht in Antwerpen. Op 6 september 1944 nemen de geallieerden de strategische haven van Antwerpen in.
Aflevering 2: De strijd om het water
Arnout start zijn tocht aan het Albertkanaal in Geel. Tijdens de Slag om Geel sneuvelen 1000 soldaten en 140 burgerslachtoffers. Het centrum van de stad is tot puin herleid. Het is de bloedigste veldslag tijdens de bevrijding van Vlaanderen. Door de veteranen wordt de slag ook wel de vergeten Slag om Geel genoemd. Ondanks de zware tol die de stad Geel moet betalen, heeft deze gebeurtenis geen plaats gekregen in ons collectief geheugen.
Enkele dagen na het einde van de Slag om Geel start de Slag om de Schelde. Arnout trekt naar Sint-Laureins, aan het Leopoldkanaal. De Antwerpse haven werd begin september 1944 al bevrijd, maar de toegang tot de haven, de Scheldemonding is nog altijd in handen van de Duitsers. Daardoor kunnen de geallieerde schepen de haven niet bereiken en komt de bevoorrading van het bevrijdingsleger in de problemen. In Sint-Laureins moeten de Canadezen het Leopoldkanaal oversteken om de zuidelijke oever van de Scheldemonding in handen te krijgen. Het wordt een zware strijd. Tegenover elke Canadees staan drie Duitsers.
Daarna trekt Arnout door naar het laatste stukje bezet Vlaanderen. Het is pas nadat de geallieerden de zuidelijke Scheldeoever hebben veroverd dat Knokke, Heist en Zeebrugge kunnen bevrijd worden. Op 3 november 1944 is het dan zo ver. Heel Vlaanderen is bevrijd. De haven van Antwerpen kunnen de geallieerden nog niet gebruiken. Daarvoor moeten ze eerst nog het schiereiland Walcheren innemen om zo ook de noordelijke oever van de Schelde vrij te maken. Op 1 november vertrekken 123 schepen vanuit Oostende richting Westkapelle op Walcheren. Ook Arnout neemt de boot richting Westkapelle. Daar gaat de bevrijding allesbehalve samen met vreugdefeesten. De inwoners van Westkapelle betalen een zware prijs voor hun vrijheid.
Op 28 november vaart het eerste geallieerde schip de haven van Antwerpen binnen. De geallieerden zijn in hun opzet geslaagd. Toch is in Vlaanderen de oorlogsterreur nog niet achter de rug. De Duitsers hebben nog een berucht wapen achter de hand: de vliegende bommen.
Aflevering 3: Wraak vanuit de lucht
De V-bommen (V van ‘Vergeltungswaffen’) waren gesofisticeerde bommen die de Duitsers aan het einde van de oorlog inzetten. Het waren de voorlopers van de hedendaagse raketten, met een zeer groot bereik, maar niet altijd even precies. Arnout start bij de eerste V-bom, die op 8 juli 1944 in het West-Vlaamse dorpje Eernegem valt. De dorpelingen weten niet wat hen overkomt. De Duitsers ruimen zo snel mogelijk alle schade op, in de hoop geen informatie over hun geheime wapen aan het verzet te lekken. Drie mensen worden er die dag levenloos vanonder het puin gehaald.
Daarna trekt Arnout door naar Antwerpen, dat vanaf oktober 1944 het hoofddoelwit is van de Duitse V-bommen. Op 16 december 1944 komen 567 mensen om bij de 286ste dodelijke V-bom op Vlaanderen. De bom slaat rond half vier in op Cinema Rex. Het is de zwaarste bomaanslag ooit in ons land.
Antwerpen mag dan wel het hoofddoelwit zijn, toch komen de bommen ook elders in Vlaanderen terecht. Door technische onvolkomenheden aan de bommen of doordat ze uit de lucht geschoten worden door geallieerd luchtafweergeschut, komen er ook veel vliegende bommen op kleinere steden en op het platteland terecht. Zo ook op kerstavond 1944 in Kalken, waar twee jongens tijdens het schaatsen omkomen. Van hen wordt alleen een verwrongen schaatsje teruggevonden.
De 775ste en laatste dodelijke bom valt in de nacht van 28 op 29 maart op Kalmthout. De bominslag is in mysterie gehuld en het is pas na ettelijke contacten met verscheidene archieven dat Arnout ontdekt dat er die nacht twee Britse soldaten zijn omgekomen. Hij spoort hun familie op en vertelt hen over zijn ontdekking. De families zijn geëmotioneerd want na 75 jaar krijgen zij eindelijk antwoorden op vragen waar zij al bijna hun hele leven mee rondlopen.
Bekijk Ten Oorlog: De Bevrijding van Vlaanderen maandag om 20u40 op Eén of waar je ook bent via proximuspickx.be of de Proximus Pickx-app. Via TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later wanneer jij wil!
Kijk wat je leuk vindt, waar en wanneer je wilt.
Lees meer over Films
-
Pride Special op OUTtv: de regenboogvlag wappert op het scherm!
Deze week is het eindelijk weer zover: het Eurovisiesongfestival! OUTtv, de LBTQIA+-zender die beschikbaar is in ons basisaanbod, staat de komende weken dan ook in het teken van de grootste liedjeswedstrijd ter wereld. Maar er is deze maand nog heel wat ander, verrukkelijk kijkvoer op OUTtv. Een bloemlezing.
-
De niet te missen programma’s op Pickx+ in mei
Van spannende Vlaamse fictie tot muziek en een bekroning van de beste films van het moment, dat is wat je in mei mag verwachten van de exclusieve zender Pickx+. Een overzicht van de programma’s die de komende maand je scherm sieren.
-
Van scifi tot nieuwe Vlaamse fictie: het kijkvoer van mei op streamingdiensten
Netflix, Disney+ en Streamz worden in de komende maand opnieuw aangevuld met enkele films, series en documentaires die je niet wil missen. Van ‘Atlas’, een ambitieuze sciencefictionfilm tot de terugkeer van ‘Bridgerton’ en ‘Welcome to Wrexham’ en tot een nieuwe Vlaamse fictiereeks: dit zijn onze kijktips.
-
Natuurpracht, liefde en een Gouden Palm in de Pickx Mix VOD-catalogus in mei
De Pickx Mix VOD-catalogus, waar abonnees met de tv-optie Pickx Mix exclusieve films en series kunnen vinden, wordt in mei opnieuw aangevuld met enkele niet te missen titels. Bekroond drama, natuurpracht en liefde: er is voor elk wat wils.
-
Van moordonderzoeken tot historische autopsieën: nieuw in de tv-optie Pickx Mix
Kijkers met de tv-optie Pickx Mix krijgen in de maand mei opnieuw heel wat nieuws te zien, van een langlopende Canadese misdaadserie en een ziekenhuisdrama tot een documentaire over de doodsoorzaak van historische koningen. Een overzicht van het nieuwe kijkvoer van mei.
-
Nieuwe filmreleases in de VOD-catalogus in mei
Een superheldenfilm van DC Comics, een biopic over een reggaelegende en een indringend Vlaamse drama: in mei verschijnt er heel wat lekker kijkvoer in de Pickx VOD-catalogus.
-
Nieuwe afleveringen van ‘De Laatste 100 Uur’ op Pickx+
Op Pickx+ kijk je binnenkort naar nieuwe afleveringen van ‘De Laatste 100 Uur’, het programma waarin Luk Alloo met een bekende Vlaming terugblikt op hun leven. Na passages van onder anderen Leah Thys, Bart Swings en Lukas Dhont is het nu aan Riadh Bahri, Christoff, Eline De Munck, Peter Van de Veire en Marnix Peeters.
-
In de voetsporen van ‘Beyond Paradise’: win een vierdaagse trip naar Cornwall voor twee personen
Fans van ‘Beyond Paradise’: watch out, want we verloten een verblijf van drie nachten in een luxueus viersterrenhotel in Looe, Cornwall! Vier dagen lang ontdek je de verschillende locaties van de succesvolle BBC-show, treed je in de voetsporen van inspecteur Humphrey Goodman én geniet je van de prachtige Britse natuur. No worries, je hoeft geen misdaden op te lossen om kans te maken.
-
Fan van ‘All of Us Strangers’? Dan zijn deze films iets voor jou!
Wat zou je zeggen als je met een overleden familielid zou kunnen praten? En wat zou je willen dat ze tegen jou zeiden? Dat is het uitgangspunt van ‘All Of Us Strangers’, het veelbekroonde drama uit 2023. De film van regisseur Andrew Haigh maakt nu zijn opwachting op Disney+. Pickx somt drie kijktips op waar fans van ‘All of Us Strangers’ van zullen smullen.
-
Van sexy ‘Oya Lélé’ tot “historisch”: het beste uit ‘Liefde Voor Muziek’
In het jubileumseizoen van ‘Liefde Voor Muziek’ steken de meest spraakmakende acts van de afgelopen jaren elkaars muziek in een nieuw jasje. Dat leverde al tal van verrassende en wondermooie versies op van Vlaamse hitklassiekers. Pickx serveert een bloemlezing.
-
Vier de natuur op Earth Day met deze kijktips
Vandaag vieren we Earth Day, een moment om stil te staan bij onze planeet en hoe we Moeder Aarde kunnen koesteren en beschermen. Pickx helpt je alvast op weg met deze kijktips.
-
‘Mean Girls’ in VOD: wie speelt wie in de verfilmde musicalversie?
Iedereen kent ‘Mean Girls’ als de iconische tienerkomedie uit 2004. Die filmklassieker werd in 2018 in een Broadway-musical gegoten, geschreven door Tina Fey. Sinds kort bestaat er ook een filmversie van die musical. In onze catalogus films op aanvraag kan je die vanaf morgen opvragen. Als opwarmertje stelt Pickx alvast de cast voor.
-
‘Broker’ op Pickx+: ontdek deze andere Koreaanse meesterwerken
Vanavond is om 23 uur het bitterzoete familiedrama ‘Broker’ te zien op Pickx+. De Zuid-Koreaanse film uit 2022 draait om een jonge moeder die haar baby te vondeling legt in een vondelingenluik, waar ze op een onfrisse business stuit. Het meesterwerk van de Japanse filmmaker Hirokazu Kore-eda behoort tot het beste wat Zuid-Korea te bieden heeft op het witte doek. Pickx ging op zoek naar andere Zuid-Koreaanse filmparels.
-
Deze vijf filmparels van Zack Snyder moet je gezien hebben
Nu ‘Rebel Moon – Part Two: The Scargiver’ deze vrijdag op Netflix verschijnt, blikt Pickx terug op de strafste films van regisseur Zack Snyder.
-
Deze gezinnen springen in het ‘Blind Gekocht’-avontuur
Vandaag begint op Play4 een nieuw seizoen van ‘Blind Gekocht’, waarin jonge koppels, alleenstaande mama’s, niew samengestelde gezinnen en alle andere gezinsvormen hun spaarcenten aan experts geven zodat zij voor hen een ideale nieuwe woning kunnen kopen. Dit zijn de kandidaten die deze keer de sprong wagen en hun zuurverdiende centen aan het ‘Blind Gekocht’-team toevertrouwen.
-
‘Dune: Part Two’ in de VOD-catalogus: maak kennis met de sterrencast!
Eindelijk! ‘Dune: Part Two’ is beschikbaar in onze VOD-catalogus! Om je warm te maken voor deze spectaculaire blockbuster presenteert Pickx alvast de indrukwekkende ensemblecast, bestaande uit de meest blinkende Hollywoodsterren van het moment.
-
De personages en acteurs van ‘Flesh and Blood’
De Britse miniserie ‘Flesh and Blood’, die nu te zien is op de exclusieve zender Pickx+, gaat over complexe familiebanden, de band met de plaats waar je opgroeide en escalerende drama’s. Pickx stelt je alvast voor aan de hoofdpersonages en hun acteurs.
-
Kijktip op Streamz: de zwartkomische spionagereeks ‘The Sympathizer’
Op Streamz vind je vanaf 15 april de nieuwe topserie ‘The Sympathizer’, over een spionerende Vietnamese migrant die zich verscheurd voelt tussen meerdere werelden. Het verhaal komt uit de debuutroman van Viet Thanh Nguyen, die bekroond werd met een Pulitzerprijs. Dit is wat je moet weten over de nieuwe serie, die heel wat in petto lijkt te hebben.
-
Deze BV’s schuiven aan bij Otto-Jan Ham in seizoen 2 van ‘Amai zeg wauw!’ (VRT 1)
Vanaf morgen is het weer een komen en gaan van BV’s in het gezellige ‘Amai zeg wauw!’, de muzikale laatavondshow van Otto-Jan Ham op VRT 1. Pickx stelt de uitverkoren gasten voor.
-
Nieuwe filmreleases in de VOD-catalogus in april
De komende maand wordt de VOD-catalogus van Proximus aangevuld met enkele langverwachte en gloednieuwe films. ‘Anyone but You’, ‘Mean Girls’ (2024) en ‘Dune: Part Two’ zijn binnenkort op jouw televisiescherm te bekijken.