Robin Hood is een populaire jongen: de meest iconische verfilmingen

Robin Hood is trouwens altijd al een vrij populaire kerel geweest. In de vroege Middeleeuwen doken al verhalen en liederen op over de getalenteerde boogschutter die stal van de rijken om aan de armen te geven. De eerste gedrukte tekst, 'A gest of Robyn Hode', dateert van 1510 en werd trouwens door Jan van Doesbroch in Antwerpen uitgegeven. Het was een van de eerste gedrukte niet-religieuze boeken, wat veel wil zeggen over de populariteit van het personage, en niet alleen bij de lagere - ongeletterde - klasse. Sindsdien ging zijn populariteit alleen maar de hoogte in, en de talrijke verfilmingen maakten van Robin Hood zowat de bekendste en meest geliefde volksheld aller tijden. Volgens het Guinness Book of Records is Robin Hood na Sherlock Holmes het personage dat het vaakst is opgevoerd in films, tv-series en theatervoorstellingen. Een overzicht van de meest iconische films en series met Robin Hood in de hoofdrol.

In 1912 werd het verhaal van Robin Hood voor het eerst verfilmd door de Amerikaanse Eclair Studio's. Acteur Robert Frazer speelde de hoofdrol in deze 30 minuten durende versie, waarvan een kopie bewaard is gebleven. De verfilming met Douglas Fairbanks, de superster van de stille film, is echter veel bekender. Ook al omdat voor die Robin Hood uit 1922 de allereerste officiële Hollywoodpremière in de geschiedenis werd georganiseerd. De film kostte een voor die tijd astronomisch bedrag van zowat een miljoen dollar en werd een blockbuster avant-la-lettre.

Het copyright is intussen vervallen, dus je kan de volledige film hier bekijken in originele of geremasterde versie.

'The Adventures of Robin Hood' van Michael Curtiz, met Errol Flynn en Olivia de Havilland in de hoofdrollen, is intussen een legendarische klassieker en een van de vele succesvolle samenwerkingen van het drietal. Sommigen beweren zelfs dat dit de beste verfilming ooit is. Flynn creëerde een standaard voor alle acteurs die na hem het iconische personage zouden neerzetten. Eroll Flynn is en blijft nog steeds dé Robin Hood bij uitstek, ondanks talloze nieuwe verfilmingen. Deze 'mantel- en degenfilm' kostte 2 miljoen dollar en was de eerste Warner Bros. film opgenomen in three-strip Technicolor. 'The Adventures of Robin Hood' betekende de grote doorbraak voor Warner Bros., dat tot dan toe alleen low-budget misdaadfilms maakte. De prent bracht 4 miljoen dollar op en won 3 Academy Awards.

Disney's geanimeerde verhaal uit 1973 maakte van Robin Hood een sluwe, zingende vos die zich al dansend door Sherwood Forest begeeft. De tekenfilmversie van Disney vormt ook nu nog voor veel kinderen een eerste kennismaking met de held in het groen en zijn zootje ongeregeld, onder wie de bijna even legendarische Lady Marian, Robins rechterhand Little John en natuurlijk de monnik Broeder Tuck.

"De Disney-film is voor mij een van mijn vroegste herinneringen aan Robin Hood", zegt ook Taron Egerton, de 29-jarige acteur die de hoofdrol speelt in de nieuwste filmversie van het legendarische heldenverhaal. In de tekenfilmversie spelen antropomorfe dieren de hoofdrol. Zo is Robin Hood een vos (een verwijzing naar 'Van den vos Reynaerde'), Kleine Jan een beer, Marianne een moervos, de sheriff van Nottingham een wolf en koning Richard Leeuwenhart - hoe kan het anders - een leeuw. Net als de valse prins Jan overigens. De bioscoopdistributie van de film bracht 9,5 miljoen dollar op.

Deze bewerking van Richard Lester focust vooral op lovestory tussen de oudere Robin (Sean Connery) en Marian (Audrey Hepburn, die na lange tijd terugkeert naar het grote scherm). Het verhaal is een voortzetting van de oorspronkelijke gebeurtenissen uit de Robin Hood-legende.

Robin Hood keert na jaren van ballingschap in zijn laatste dagen terug naar Sherwood met zijn beste vriend Little John. Lady  Marian, die intussen in het klooster is ingetreden, is in gevaar en wordt onderworpen aan de macht van Koning John. Als de sheriff van Nottingham opnieuw de stad bedreigt, besluit Robin om zijn zwaard nog een laatste maal tevoorschijn te halen en hem te bestrijden. Geen happy end hier. Het finale duel tussen de eeuwige aartsvijanden is een schrijnend gevecht tussen twee oude mannen die beiden moegestreden zijn maar toch niet willen opgeven. Uiteindelijk sterft de sheriff, maar ook Robin wordt levensgevaarlijk gewond.

Het niet zo glorieuze maar heel ontroerende einde, de collectieve zelfmoord waarbij Marian eerst zichzelf vergiftigt en nadien ook de gifbeker aan Robin geeft, is de ultieme daad van liefde. Met zijn laatste krachten schiet Robin een pijl door het open raam naar buiten, met het verzoek aan Little John om hen beiden te begraven op de plek waar de pijl is geland. De verwijzingen naar Rosemary Sutcliffs eerste roman, 'The Chronicles of Robin Hood' uit 1950, zijn legio.

De Britse tv-serie 'Robin of Sherwood' was halverwege de jaren '80 een grote hit en is intussen uitgegroeid tot een echte cultserie. De spannende, romantische en mystieke avonturen van Robin, zijn geliefde Marion en de andere vogelvrijen in het woud van Sherwood wisten miljoenen kijkers over de hele wereld te boeien. Het succes van 'Robin of Sherwood' is te danken aan een samenspel van verschillende factoren. Er zijn de prachtige originele scenario's van Richard 'Kip' Carpenter, een ijzersterke cast en niet in het minst de betoverende muziek van de Ierse band Clannad, die de serie een authentieke en onvergetelijke sfeer gaf.

Je kan de reeks onderbrengen in het genre 'sword and sorcery'. Er zijn niet alleen het avontuur en de gevechten, maar ook de mystieke, 'heidense' elementen spelen een heel belangrijke rol. Zo is Robin Hood de 'zoon' van de mysterieuze 'druïde' Herne the Hunter, een man met een hertengewei. Een belangrijk vernieuwend element, dat in vele latere verfilmingen zal terugkeren, is de introductie van de Saraceen, in dit geval Nasir (gespeeld door Mark Ryan). Ook nieuw is dat Lady Marion, vertolkt door de bloedmooie Judy Trott, hier niet meer de hulpeloze deerne is, maar actief deelneemt aan de gevechten. Zij stond trouwens model voor de figuur van de avontuurlijke en rebelse prinses Merida in de Pixar en Disney-productie 'Brave' (2012).

Er zijn drie seizoenen : in de eerste twee liet Michael Praed als Robin of Loxley miljoenen meisjesharten smelten, in het derde seizoen werd de titelrol overgenomen door Jason Connery (zoon van) als Robert, Earl of Huntingdon. Dat was eigenlijk niet initieel de bedoeling, maar Praed wilde zijn geluk beproeven op Broadway (wat jammerlijk mislukte), en zodoende is ook heel de heisa een beetje aan hem voorbijgegaan. De belangrijkste leden van de cast waren Judy Trott (Lady Marion), Clive Mantle (Little John), Ray Winstone (Will Scarlett),  Phil Rose (Broeder Tuck), Peter Llewellyn Williams (Much), Mark Ryan (Nasir), Robert Addie (Sir Guy of Gisburne), Nickolas Grace (Sheriff of Nottingham) en John Abineri (Herne the Hunter).

Volgens velen is 'Robin of Sherwood' de ultieme verfilming van de Robin Hoodlegende. De reeks heeft nog steeds een gigantische fanbase wereldwijd (o.a. verzameld in verschillende facebookgroepen), er worden nog regelmatig Robin of Sherwood-conventies gehouden en de reeks is allesbehalve dood, want met de regelmaat van de klok verschijnen nieuwe audiobooks met nieuwe verhalen die ingelezen worden door de oorpronkelijke castleden. De productie daarvan is in handen van Barnaby Eaton-Jones en Spiteful Puppet. Heel wat afleveringen van 'Robin of Sherwood' zijn integraal te bekijken op youtube.

In 'Robin Hood: Prince Of Thieves' toont Kevin Costner een donkere kant van het personage en de thematiek. Het is tot op vandaag de dag nog steeds één van de meest populaire Robin Hood-films aller tijden. Het was ook de duurste, met een budget van 43 miljoen dollar. Toch opmerkelijk : een jaar na het bejubelde 'Dances with wolves' kreeg Kevin Costner de raspberrie voor de slechtste acteur voor 'Robin Hood: Prince of Thieves'.

Kevin Costner is een echte Don Juan, een Robin Hood die nét iets minder ruig is dan de anderen. Hij krijgt bovendien het gezelschap van een fantastische cast, in het bijzonder van Alan Rickman als Sheriff of Nottingham en Sean Connery als King Richard - een knipoog naar zijn eigen Robin Hood-vertolking in 'Robin en Marian' 15 jaar eerder. Kevin Costner incarneert de Britse volksheld met een nektapijt en doet een vergeefse poging om met een Brits accent te spreken. Met Morgan Freeman  als de Moor Azeem.

Deze film is een alom bekende parodie op het verhaal van Robin Hood. Onder regie van Mel Brooks wordt de spot gedreven met alles en iedereen, en dan vooral met de vreemde klederdracht van de strijders. Cary Elwes in een flamboyante, over-de-top Robin Hood die zijn weg naar Maid Marian weet te vinden. Niet meteen de typische Robin Hood-verfilming, maar wel makkelijk de grappigste interpretatie. Na satires op westerns (Blazing Saddles), horrorfilms (Young Frankenstein) en Star Wars (Spaceballs), stak Hollywoods bekendste grappenmaker Mel Brooks de draak met de Prince of Thieves. Gevolg: een opeenstapeling van Monty Python-achtige gags die niet altijd even recht in de roos schieten. Zo zijn de Merry Men een zootje rappende zwarten in kousenbroeken en broeder Tuck (bijrol van Brooks zelf) werd Rabbi Tuckman gedoopt.

In 2010 mocht 'Robin Hood' van Ridley Scott met Russell Crowe in de hoofdrol het filmfestival van Cannes op gang schieten. Waarin deze prent verschilt van de vorige Robin Hood-films: realisme. Dat was wat Scott voor ogen had toen hij het plan opvatte om een nieuwe film rond de Britse vrijbuiter Robin Hood te maken." Ik ben ervan overtuigd dat je film de tand des tijds beter zal doorstaan als je vasthoudt aan realisme. Kijk naar de Robin Hood-verfilmingen uit het verleden. De films die het meest verouderd zijn, beelden Robin af als een mythe, een onderdeel van een sprookje," aldus de regisseur. Russells versie van Robin Hood is historisch gezien de meest nauwkeurige en tegelijk ook de meest brutale. De typische charme van Robin Hood gaat ondanks de sombere omstandigheden echter niet verloren. De epische vertelling doet dan wel weer aan 'Gladiator' denken.

Scotts film plaatst Robin Longstride in de 13de eeuw als boogschutter in het leger van koning Richard I (Richard Leeuwenhart), dat deelnam aan de Derde Kruistocht. Na de dood van Richard raakt Robin betrokken bij de strijd van koning John tegen het Franse leger onder leiding van Philips II en bij de invoering van de beroemde Magna Carta in 1215, die de koninklijke rechten beperkte. Nadien trekt Robin naar Nottingham, een stad die lijdt onder de corruptie van een tirannieke schout en torenhoge belastingen. Daar valt hij voor de weduwe Lady Marian, die de identiteit en de motieven van deze kruisridder niet volledig vertrouwt. In de hoop de hand van Lady Marian te winnen en de stedelingen te redden, brengt Robin een bende bij elkaar die uitblinkt in dodelijke vechttrucs en levenslust. Samen vallen ze de rijke bovenklasse aan om het onrecht te herstellen. In de hoofdrollen zie je Russell Crowe, Cate Blanchett, Max von Sydow en Mark Strong.

Regisseur Otto Bathurst maakt zijn speelfilmdebuut met Robin Hood, nadat hij eerder al zijn sporen verdiende met de regie van tv-series als 'Peaky Blinders' en een aflevering van 'Black mirror'. Bathurst stond eerst niet te springen om deze film te maken. "Ik dacht: dit verhaal is al zo vaak verteld. Tot ik me er in verdiepte en ontdekte dat de legende veel meer om het lijf heeft dan we tot nu toe in films hebben gezien. Dat bood ruimte om het dit keer anders te doen, een modernere aanpak te kiezen. Overal waar hebzucht, machtsmisbruik en onrecht heersen en waar de leugen regeert, putten mensen hoop uit dit verhaal", stelt Bathurst in De Telegraaf. "Ze putten hoop uit het idee dat er iemand opstaat tegen het corrupte systeem. Dat maakt Robin Hood tot een held van alle tijden. Dus zeker ook van die van ons."

In de nieuwste blockbuster kruipt Taron Egerton in de huid van de beroemde Britse vrijbuiter. Oscarwinnaar Jamie Foxx (Ray, Django unchained) speelt diens rechterhand Little John. Al doet zijn rol als Moorse krijger ook wel wat denken aan het optreden van Morgan Freeman in de Kevin Costner-versie. Hun tegenstrever in Robin Hood is natuurlijk de Sheriff van Nottingham. Hij wordt gespeeld door Ben Mendelsohn (Star Wars: Rogue one, Ready player one), tegenwoordig veelgevraagd als filmschurk. Hij benadert zijn personage toch ietwat anders, hedendaagser, namelijk als slinkse en manipulatieve politicus.